TEGEN MIJN WIL: SEKSUEEL GEWELD In Haïti
“De moeilijkste gevallen zijn voor mij de jongste patiënten. Het medisch onderzoek kan pijn doen, sommigen willen niet aangeraakt worden door een arts. Ze moeten zich veilig voelen, in een betrouwbare omgeving, en weten dat er niet opnieuw geweld gepleegd zal worden. Ik werk altijd heel nauw samen met de psychologe.” Dat vertelt Judith, dokter bij Artsen Zonder Grenzen in de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince.
In onze speciale kliniek in Port-au-Prince helpen we elke maand ongeveer honderd slachtoffers van seksueel geweld. De helft van onze patiënten is jonger dan achttien jaar oud. Hulp zoeken is niet makkelijk; er rust een stigma op seksueel geweld en slachtoffers worden vaak ontmoedigd erover te praten of zelfs hulp te zoeken.
De kliniek van Artsen zonder Grenzen in de dichtbevolkte stad Port-au-Prince staat bekend als Pran Men'm, wat in het Creools ‘pak mijn hand’ betekent. We geven er medische zorg en psychosociale steun. Tussen mei 2015 en maart 2017 werden daar bijna 1.300 mensen geholpen. 53% was jonger dan 18 jaar.
MANNELIJKE SLACHTOFFERS DURVEN NIETS ZEGGEN
97% van de patiënten in Pran Men'm zijn meisjes en vrouwen. Toch worden ook jongens en mannen slachtoffer van seksueel geweld. Het stigma voor slachtoffers van seksueel geweld is groot in Haïti, en nog veel groter voor mannelijke slachtoffers. Daardoor rapporteren zij het ook minder, waardoor ze minder hulp kunnen krijgen.
Vier op vijf minderjarigen kent de aanrander. Vaak gaat het kennissen van de familie, soms zelfs mensen die in hetzelfde huis wonen. De meeste kinderen jonger dan 10 (71%) werd misbruikt op plaatsen waar ze juist veilig zouden moeten zijn: thuis, bij vrienden, of bij hun ouders.
Verkrachting is maar 1 vorm van seksueel geweld
83% van de slachtoffers die Artsen Zonder Grenzen verzorgde van mei 2015 tot maart 2017 werden verkracht. Maar seksueel geweld kan ook andere vormen aannemen, die niet minder ernstig zijn.
Naast de directe fysieke en mentale impact van seksueel geweld, bestaat er ook gevaar op hiv, andere seksueel overdraagbare aandoeningen of ongewenste zwangerschap. Deze gevaren kunnen beperkt worden als slachtoffers binnen 72 uur geholpen worden. Meer dan de helft van de minderjarige patiënten in onze kliniek komen echter niet binnen dat tijdsframe.
Meteen na het seksuele geweld zijn slachtoffers van in shock. Sommigen voelen zich schuldig en geloven dat ze het zelf hadden kunnen voorkomen. Maar alle slachtoffers van verkrachting lopen het risico om symptomen van depressie of post-traumatische stressstoornissen te ontwikkelen.
GLOBALE AANPAK IS NOODZAKELIJK
Slachtoffers van seksueel geweld lijden niet alleen onder fysieke en psychologische gevolgen, maar ook op sociaal en economisch vlak. Bovendien kunnen ook hun families en gemeenschappen geraakt worden. Daarom is een globale, geïntegreerde aanpak nodig.
“Als het slachtoffer niet de nodige psychologische zorg krijgt, bestaat het risico dat hij opnieuw seksueel geweld zal ondergaan, omdat hij niet beseft dat hij opnieuw slachtoffer is,” zegt Stéphanie, psychologe voor Artsen Zonder Grenzen. “Met tijdige psychologische begeleiding leert het slachtoffer dat geweld en seksueel geweld niet aanvaardbaar zijn. Dat is erg belangrijk voor jongeren.”
Maar als eerste stap moet erkend worden dat seksueel geweld een probleem is in Haïti. De slachtoffers moeten toegang krijgen tot een aangepaste medisch en psychologische begeleiding.
Daarvoor moeten moeten verschillende diensten op verschillende niveaus versterkt worden: preventie, de beschikbaarheid van medische en psychologische hulp voor slachtoffers, en de sociale dienstverlening.
* De namen van de betrokkenen zijn veranderd om hun anonimiteit te beschermen.
