Palestina
In 2018 voorzag Artsen Zonder Grenzen gespecialiseerde chirurgische en postoperatieve zorg voor een immens aantal patiënten met ingewikkelde schotwonden in Gaza. Daarnaast boden we het hoofd aan de toenemende behoefte aan geestelijke gezondheidszorg langs de Westelijke Jordaanoever.
Het fragiele zorgsysteem van Gaza werd gedurende een groot deel van 2018 overstelpt met talloze mensen die van protestmarsen terugkeerden met ingewikkelde schotwonden. We breidden onze operaties aanzienlijk uit om aan de behoeften van die zwaargewonde patiënten te kunnen voldoen. Tegelijkertijd bleven we brandwondencentra runnen in de ingesloten enclave en verstrekten we nog steeds geestelijke gezondheidszorg langs de Westelijke Jordaanoever.
Gaza
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn tussen 30 maart en 31 december 6.239 personen gewond geraakt door kogels van het Israëlische leger tijdens protestmarsen langs de afbakening die Gaza van Israël scheidt. In bijna 90% van die gevallen werden de onderste ledematen geraakt. De helft van de gewonden had open breuken, vaak met ernstige schade aan het bot. In vele andere gevallen was er sprake van een ernstig verlies van weefsel en verstrekkende schade aan het zenuw- en vaatstelsel.
Dat zijn ingewikkelde en ernstige verwondingen die een langdurige en nauwgezette opvolging vereisen. Terwijl Artsen Zonder Grenzen en andere medische organisaties initiële levensreddende chirurgie uitvoerden bij enkele van de gewonden, voorzag het ministerie van Volksgezondheid in de meeste gevallen de eerstelijnszorg. Zo werden bloedingen gestelpt en uitwendige fixaties geplaatst bij patiënten met ernstige of ingewikkelde botbreuken. Nadat ze ontslagen werden uit het ziekenhuis, keerden velen terug naar onze zorgcentra voor verdere chirurgie, om grote, open wonden te reinigen en te dichten en om op regelmatige basis het verband te vervangen.
Vele patiënten met open botbreuken lopen een risico op botontsteking. De ervaring uit voorgaande projecten van Artsen Zonder Grenzen leert ons dat 25 tot 40% van de patiënten zo'n ontsteking oploopt. Door het gebrek aan laboratoria in Gaza kunnen de meeste patiënten onvoldoende getest worden op ontstekingen. Het bot kan zich echter pas beginnen te herstellen wanneer de wonde stabiel en niet ontstoken is. Nadien wacht die patiënten nog een lange periode van verzorging en kinesitherapie alvorens ze hun zwaargehavende ledematen opnieuw kunnen gebruiken.
Aan het einde van het jaar beheerden we vijf ziekenhuizen, waar we wondverzorging, kinesitherapie en pijnbestrijding aanboden. We verhoogden eveneens de chirurgische capaciteit door een afdeling voor opgenomen chirurgiepatiënten te openen in het ziekenhuis van Al Awda in Jabalia. Bovendien verrichtten we plastische en orthopedische chirurgie in de ziekenhuizen van Al Shifa en Dar Al Salam.
We verzorgden een grote hoeveelheid chirurgische spoedingrepen in andere ziekenhuizen en klinieken verspreid over het hele land, om de toenemende behoefte aan medische zorg voor de gewonden te lenigen. We organiseerden van juli tot december een chirurgieprogramma in het ziekenhuis van Yousef al-Najjar en stuurden tussen april en juni vaatchirurgen naar het ziekenhuis van Al Aqsa.
Tegen 31 december hadden we al meer dan 8.000 patiënten ontvangen in onze postoperatieve ziekenhuizen, onder wie 3.780 traumapatiënten. Onze teams verversten 107.140 verbanden, hielden bijna 66.000 kinesitherapiesessies en opereerden meer dan 1.500 traumapatiënten, goed voor 2.320 chirurgische ingrepen. In december volgden we nog steeds 900 traumapatiënten op.
Ondanks de sterke toename van onze activiteiten kan het zorgsysteem in Gaza, dat al tien jaar lang lamgelegd wordt door de blokkade, nog steeds geen grote hoeveelheid patiënten met complexe verwondingen verwerken. Het is dus mogelijk dat de beperkte toegang tot reconstructieve chirurgie en het onvermogen om botontstekingen te voorkomen en te behandelen zullen leiden tot een late golf van amputaties.
Naast ons werk met traumapatiënten hebben we ook 4.475 patiënten met brandwonden opgenomen in onze postoperatieve klinieken. In 129 gevallen hebben we ook chirurgische ingrepen uitgevoerd. Het aantal opnames bleef stabiel ten opzichte van 2017, maar ligt meer dan dubbel zo hoog als in 2015.
De Westelijke Jordaanoever
We blijven programma’s voor geestelijke gezondheidszorg voorzien langs de Westelijke Jordaanoever. Daar lijden de bewoners zwaar onder de bezetting, het geweld en de socio-economische onzekerheid.
In 2018 stuurden we onze strategie voor geestelijke gezondheidszorg voor slachtoffers van politiek geweld in Hebron bij. De nadruk ligt nu meer op interactie met de gemeenschap via outreachactiviteiten. Die steun werd geleverd tegen een achtergrond van toenemend geweld door Israëlische inwoners jegens Palestijnen. Hebron is een van de plaatsen waar het vaakst aanvallen plaatsvinden. De meerderheid van onze patiënten was er rechtstreeks of onrechtstreeks blootgesteld aan geweld: hun huis was leeggeroofd door het leger of een familielid was aangehouden, verwond of vermoord. Bijgevolg leden ze aan angststoornissen, depressie en aanpassingsproblemen.
In 2018 voorzagen onze teams in Hebron psychotherapie, individuele en familiale begeleiding, sensibiliseringssessies omtrent geestelijke gezondheid en psycho-educatie. Meer dan 1.400 personen kregen psychologische eerste hulp. 370 personen volgden psychotherapie of kregen begeleiding. Doorheen het jaar namen 8.800 mensen deel aan de groepsactiviteiten.
We verstrekten ook geestelijke gezondheidszorg aan mensen met verschillende milde tot ernstige mentale stoornissen in de steden en dorpen van de gouvernementen Nabloes en Qalqiliya. Het gaat hoofdzakelijk om milde tot ernstige depressies. Die aandoening komt bij 40% van alle gevallen voor en is dikwijls te wijten aan de bezetting en de spanningen en het geweld die daaruit voortvloeien. In 2018 namen onze teams echter een toename waar in het aantal disfunctionele families en gevallen van huiselijk geweld. Dat zou eveneens een grote impact kunnen hebben op de geestelijke gezondheid. In Nabloes en Qalqiliya hielden we doorheen het jaar een totaal van 2.520 psychotherapiesessies en namen we 284 nieuwe patiënten voor verzorging op. 40% van onze patiënten was minderjarig.
Die activiteiten bestaan enerzijds uit psycho-educatie over het omgaan met stress en met het stigma dat op geestelijke gezondheid rust, en anderzijds uit sensibilisering. Ze omvatten ook individuele sessies voor degenen die daar nood aan hebben.
In 2017 hebben 644 patiënten gebruikgemaakt van sessies i.v.m. geestelijke gezondheidszorg, individueel of in groep. Ruim 44% van hen was jonger dan 18 jaar.
In 2017 heeft AZG de samenwerking met het Rafidya-ziekenhuis in Nabloes opgevoerd en psychologische bijstand verleend aan de patiënten op de afdelingen brandwonden en pediatrie, en ook aan hun verwanten en het medisch personeel dat voor de patiënten instaat.
