Jemen
De oorlog in Jemen woedt nu al vijf jaar. Gevechten aan de frontlinie en veelvuldige aanvallen op gezondheidsvoorzieningen zorgden ervoor dat burgers geen toegang hadden tot essentiële gezondheidszorg.
De laatste drie maanden van 2019 namen de luchtaanvallen af, maar op de grond werd in verschillende gouvernementen het hele jaar lang gevochten. Telkens wanneer het front verschoof, zorgde dat voor een golf van ontheemden en duizenden doden en gewonden.
Gezondheidsvoorzieningen zijn verwoest en er is een gebrek aan geschoold medisch personeel, geneesmiddelen en medische voorraden. Dat zijn enkele van de oorzaken waardoor het gezondheidssysteem volledig in elkaar is gestort.
Artsen Zonder Grenzen was in 2019 aan de slag in 12 ziekenhuizen en gezondheidscentra en bood steun aan meer dan 20 gezondheidsvoorzieningen verdeeld over 12 gouvernementen.
Door de onveiligheid en de toegangsbeperkingen konden wij – en andere organisaties – niet overal in het land betrouwbare data verzamelen over de nutritionele en humanitaire noden. In de gouvernementen Hajjah, Sa’ada, Amran, Ibb en Taiz hebben onze teams doorheen het jaar 7.330 kinderen opgenomen en behandeld voor ondervoeding.
Geweld tegen burgers en medisch personeel en op gezondheidsvoorzieningen
In het begin van 2019 meldden onze medewerkers een golf van aanvallen op patiënten, gezondheidsvoorzieningen en burgers.
In april startten we opnieuw met onze activiteiten in het chirurgisch ziekenhuis in Aden. Die hadden we een maand stilgelegd na de ontvoering en moord van een patiënt. De situatie in de stad was het hele jaar door onstabiel omdat verschillende groeperingen om de macht vochten. Het ziekenhuis van Artsen Zonder Grenzen werd verschillende keren overspoeld door slachtoffers. Tijdens een gevecht in augustus behandelden onze teams 119 mensen in minder dan 24 uur. Die maand hebben we 800 chirurgische ingrepen verricht die het gevolg waren van geweld.
Artsen Zonder Grenzen steunt het ziekenhuis Al-Thawra in de stad Taiz. Elf keer drongen gewapende groepen dat ziekenhuis binnen en daarbij werd één patiënt gedood. We herhaalden onze oproep om zich te houden aan de beloften die gemaakt zijn om de veiligheid van gezondheidsvoorzieningen, medisch personeel, patiënten en hun zorgverleners te garanderen.
Op 6 november werd een ziekenhuis dat wij leiden in Mocha, in het zuidwesten van Jemen, zwaar beschadigd toen omliggende gebouwen, waaronder een militaire opslagplaats, bestookt werden tijdens een luchtaanval. Gelukkig vielen er geen slachtoffers en konden we het ziekenhuis korte tijd erna opnieuw openen.
Sinds het begin van het conflict zijn voorzieningen van Artsen Zonder Grenzen en voorzieningen die wij steunen al zes keer getroffen door luchtaanvallen, wat onze zorgverlening aanzienlijk heeft bemoeilijkt.
Hulp voor ontheemden in de gouvernementen Hajjah en Ibb
Het aantal patiënten dat in Hajjah hulp zocht in het ziekenhuis van Abs liep flink op door de aanhoudende gevechten in het noorden van het district. In oktober kreeg de spoeddienst meer dan 7.000 patiënten te verwerken, het hoogste aantal sinds we het ziekenhuis in 2015 zijn beginnen steunen.
In de eerste helft van 2019 steeg het aantal ontheemden van 100.000 tot ongeveer 120.000. Velen van hen moesten het stellen zonder basisbehoeften zoals water, eten, onderdak en toegang tot medische zorg. Het ziekenhuis in Abs is de enige voorziening die gespecialiseerde medische diensten aanbiedt voor de meer dan 1,2 miljoen inwoners van Abs en de omliggende districten.
Ibb, een van de dichtst bevolkte gouvernementen van Jemen, vangt vermoedelijk honderdduizenden ontheemden op die de frontlinies in de aanpalende gouvernementen Hodeidah, Ad Dhale en Taiz ontvlucht zijn. Artsen Zonder Grenzen leidt de spoeddienst, de operatiezaal, de intensieve zorgen en de opnameafdeling van het ziekenhuis in het district Dhi As-Sufal, dicht bij Taiz. Dat is het referentieziekenhuis voor honderdduizenden mensen.
Moeder- en kindzorg die levens redt
In Jemen levert Artsen Zonder Grenzen moeder- en kindzorg in de meeste gouvernementen waar we actief zijn. De vraag is groot en stijgt elk jaar. In ons ziekenhuis voor moeder- en kindzorg in Taiz Houban, in het gouvernement Taiz, waren er dit jaar verschillende momenten waarop er geen enkel bed meer vrij was. In 2019 hebben teams van Artsen Zonder Grenzen 5.900 bevallingen begeleid in Taiz, Hajjah en Ibb.
In de ziekenhuizen die Artsen Zonder Grenzen in Jemen leidt of steunt, stierven heel wat moeders, kinderen en pasgeborenen tijdens hun verblijf of vlak na hun aankomst. Veel pasgeborenen die bij ons werden binnengebracht, hadden een laag geboortewicht of waren veel te vroeg geboren, thuis of in kleine privéklinieken. De meest voorkomende doodsoorzaken bij pasgeborenen waren premature geboorte, perinatale verstikking en bloedvergiftiging.
De hoge sterftecijfers zijn het gevolg van tal van factoren, waarvan de meeste rechtstreeks gelinkt zijn aan de oorlog. Er is het gebrek aan functionerende gezondheidsvoorzieningen en de onveilige situatie. De gevechten houden mensen tegen om op zoek te gaan naar zorg en veel mensen zijn niet in staat een behandeling te betalen.
Om tegemoet te komen aan de stijgende behoefte aan moeder- en kindzorg is Artsen Zonder Grenzen gestart met de bouw van een nieuwe kraamkliniek in Al-Qanawes, waar patiënten uit de gouvernementen Hajjah en Hodeidah terecht zullen kunnen.
Uitbraak van ziekten
In Jemen breken vaak besmettelijke ziekten uit door de slechte sanitaire voorzieningen, een gebrek aan drinkwater en vaccins, en door onderbrekingen in de routinevaccinatieprogramma’s. Tussen januari en april hebben we 15.265 vermoedelijke cholerapatiënten opgenomen in onze voorzieningen en hebben we behandelingscentra voor cholera opgezet in Khamer en Taiz, met respectievelijk 50 en 60 bedden. Onze teams steunden ook voorzieningen in Abs, Ibb, Kilo en Taiz en openden er zelf twee, in Sana’a en in Aden. Vanaf eind april, toen het aantal choleragevallen in het hele land daalde, hebben we die faciliteiten gesloten of het aantal bedden verminderd, maar we bleven alert om bij eventuele nieuwe uitbraken meteen opnieuw in actie te kunnen schieten.
Tussen eind december 2018 en februari 2019 waren er meer gevallen van mazelen dan normaal. In die periode heeft Artsen Zonder Grenzen mazelenpatiënten behandeld in Abs, Haydan, Ibb, Khamer en Taiz. Half februari lanceerden de lokale overheden in de noordelijke gouvernementen een vaccinatiecampagne tegen mazelen en daardoor daalde het aantal nieuwe gevallen.
Onze teams reageerden ook op uitbraken van difterie en dengue in de gouvernementen Ibb, Taiz, Hajja en Haydan. Ze behandelden 720 mensen voor difterie en 4.686 voor dengue.
Verhaal van een medewerker
Mahmoud werkt voor Artsen Zonder Grenzen. In zijn eigen land, Jemen, leidt hij de dienst gezondheidseducatie in Wadi Al-Ameer, Houban, in het gouvernement Taiz: "We dromen van gratis onderwijs, van gratis gezondheidszorg. We dromen van medische zorg die je niet hoeft te kopen en die niet geruild wordt – en dat een zwangere vrouw die naar het ziekenhuis gaat om van haar baby te bevallen niet hoeft te betalen om haar kind op de wereld te zetten."
