Mazelen blijft een plaag in Congo

Al in december 2012 luidde Artsen Zonder Grenzen de alarmbel over een mazelenepidemie in de Congolese Evenaarsprovincie. De organisatie wees op het gebrek aan middelen van lokaal medisch personeel om de ziekte te bestrijden. Twee maanden later woedt de epidemie nog steeds.  Tienduizenden kinderen zijn besmet geraakt.

Mazelen is bijzonder besmettelijk en kan zich erg snel verspreiden in landen zoals Congo, waar er grote gaten zitten in het systeem van gezondheidszorg. De gevolgen kunnen rampzalig zijn. Mazelen leidt tot ernstige complicaties en het sterftecijfer kan oplopen tot 25%. Vooral voor kinderen jonger dan vijf is de ziekte dodelijk.

Sinds maart 2012 heeft Artsen Zonder Grenzen meer dan 18.500 patiënten behandeld en meer dan 440.000 kinderen ingeënt. Maar er is duidelijk meer nodig. “We zien veel kleine, nieuwe graven langs de wegen,” zegt Nathalie Gielen, die een team van Artsen Zonder Grenzen in de Evenaarsprovincie coördineert. “In één dorp telden we 35 doden. Een vader vertelde ons dat hij zeven kinderen verloren was op drie weken tijd. De mensen zijn bang en wanhopig.”

Crisis is al aan de gang sinds 2010

“Deze situatie is de laatste ontwikkeling in een epidemie die al sinds 2010 door het land raast”, zegt Amaury Grégoire, adjunct-coördinator van Artsen Zonder Grenzen in Congo. “Het is onaanvaardbaar dat in de 21ste eeuw nog mensen sterven aan mazelen. Er is een efficiënt en goedkoop vaccin, waarvan één dosis volstaat. Maar toch zijn in Congo honderdduizenden kinderen nooit gevaccineerd, en blijven ze sterven aan deze makkelijk te voorkomen ziekte.”

De schaal van de epidemie is veel groter dan wat de gezondheidszorg in Congo aankan. Veel gezondheidscentra zijn nauwelijks operationeel. De centra die dat wel zijn, zitten geregeld zonder medicatie en hebben het moeilijk om goed personeel te vinden. Het gebrek aan begaanbare wegen maakt het moeilijk de centra te bereiken en te bevoorraden.

Het vaccin moet bovendien koud bewaard worden, maar in veel afgelezen streken is geen electriciteit. In de gezondheidszone Yahuma, waar Artsen Zonder Grenzen 76.000 kinderen vaccineerde, beschikt het gezondheidscentrum over twee koelkasten en één kapotte motorfiets om een gebied zo groot als de helft van Nederland.

Artsen Zonder Grenzen blijft vaccineren en behandelen

Dat maakt het bijzonder moeilijk om toegang te krijgen tot gezondheidszorg. De meeste mensen leven in afgelegen dorpen, en onder de armoedegrens. Dat wil zeggen dat ze niet kunnen reizen naar gezondheidscentra. En hoewel het officieel om een epidemie gaat, wordt er soms nog steeds geld gevraagd aan patiënten.

Artsen Zonder Grenzen wijst erop dat de epidemie nog lang niet voorbij is. De organisatie breidt haar vaccinatiecampagne nog uit en blijft patiënten behandelen. Daar zijn ook mensen bij die op de afdeling intensieve zorg in een ziekenhuis opgenomen moeten worden.

“De behandeling van kinderen met complicaties veroorzaakt door mazelen is erg moeilijk. Maar in feite zou geen enkel kind in het ziekenhuis opgenomen moeten worden voor mazelen, omdat de ziekte zo makkelijk te voorkomen is”, besluit Mathieu Bichet van Artsen Zonder Grenzen.