Griekse eiland Samos: verschillende patiënten getuigen over zeer gewelddadige, illegale pushbacks

Meer dan 570 mensen, waaronder 24 zwangere vrouwen, hebben het afgelopen jaar bij Artsen Zonder Grenzen medische en psychologische hulp gezocht op het Griekse eiland Samos. Allemaal kwamen ze op het eiland terecht nadat ze in kleine bootjes de oversteek vanuit Turkije hadden gemaakt. Veel van onze patiënten getuigen over verschillende vormen van geweld die ze bij hun aankomst op de Griekse eilanden hebben meegemaakt.

Grenspolitie op Lesbos zou zelfs zwangere vrouw hebben geslagen

Loretta (niet haar echte naam) is één van onze patiënten. Ze beschrijft hoe zij op Lesbos (een ander Grieks eiland voor de kust van Turkije waar mensen op hun tocht naar Europa belanden) door de grenspolitie werd onderschept en twee keer werd teruggestuurd voordat zij erin slaagde Samos te bereiken. "Ze brachten ons naar een grote haven. Er waren veel, heel veel politieagenten. We moesten een gebouw binnengaan. Ze begonnen me te slaan, iedereen, ze sloegen zelfs een zwangere vrouw. Het kon ze niet schelen. Ze sloegen ons met een stok en ze schopten ons. Daarna hebben ze ons op de boot gezet, gewoon weer terug naar Turkije."

Gedwongen pushbacks op Griekse eilanden: steeds meer en steeds gewelddadiger

Hoewel de teams van Artsen Zonder Grenzen – die al jaren op Lesbos, Samos en Chios werken om mensen op de vlucht bij te staan - nooit rechtstreeks getuige zijn geweest van deze gewelddadige pushbacks, blijkt uit onze patiëntenverslagen dat deze praktijken steeds vaker voorkomen en steeds gewelddadiger worden.

Vernederingen, afranselingen en gedwongen genitale onderzoeken

Velen getuigen zelf fysiek geweld te hebben ondergaan of te hebben gezien, ze vertellen over onmenselijke vernederingen, afranselingen, gedwongen genitale onderzoeken of diefstal. Anderen zijn op zee onderschept en vertellen dat zij simpelweg daar werden achtergelaten in rubberboten, zonder motor.

Doodsbang om gepakt te worden: dagenlang in de struiken zonder water of eten

Mensen die op het eiland Samos toekomen, zijn doodsbang om door de autoriteiten te worden opgepakt en onder dwang te worden teruggestuurd. De meesten verbergen zich zodra ze aan land komen en overleven dagenlang in de struiken zonder water of eten. Sommige van die mensen komen uiteindelijk terecht bij Artsen Zonder Grenzen voor medische zorg. “In de zomer zien we veel patiënten die lijden aan uitdroging. Afgelopen winter hebben we drie mensen moeten behandelen voor onderkoeling”, zegt Nicholas Papachrysostomou, landcoördinator van Griekenland voor AZG. We behandelen beenwonden, breuken en schouderontwrichtingen, vermoedelijk opgedaan tijdens het klauteren in de heuvels hier. In april 2022 hebben we een hele groep behandeld die van een klif was gevallen terwijl ze aan het lopen waren voor politie. Een zwangere vrouw is in open lucht bevallen, nadat ze naar verluidt meer dan twee dagen verstopt zat. Bij een andere zwangere vrouw was ons  medische team maar net op tijd om haar bevalling bij te staan.”

Gedwongen pushbacks zijn illegaal, Griekse en Europese autoriteiten moeten dringend wet naleven

"Gewelddadige onderscheppingen en gedwongen terugkeer zijn illegaal. Ze zijn rechtstreeks in strijd met het recht van deze mensen om asiel aan te vragen," zegt Sonia Balleron die het project in Samos coördineert. "Griekse en Europese autoriteiten moeten de wet naleven. Procedures rond opvang, identificatie en internationale bescherming moeten worden toegepast."