Mensen die op zoek zijn naar veiligheid in Europa, getuigen dat ze geconfronteerd worden met agressie, vernederende behandeling en fysiek geweld wanneer ze aankomen op de Griekse eilanden in de Egeïsche Zee. Ze worden geslagen, geboeid, gefouilleerd, beroofd van hun bezittingen en met geweld teruggestuurd op zee.
AZG publiceerde een rapport (in het Engels):
In Plain Sight: The human cost of migration policies and violent practices at Greek sea borders.
Het rapport werd samengesteld aan de hand van informatie dat tussen augustus 2021 en juli 2023 werd verzameld door medische teams op Lesbos en Samos. Op basis van getuigenissen van 65 patiënten, net zoals de medische gegevens en observaties van AZG, brengt dit rapport een schokkende realiteit aan het licht. Het gaat om de opvang van mensen die hun toevlucht zoeken in Europa, van wie velen op de vlucht zijn voor geweld en vervolging in hun land van herkomst en al een gevaarlijke en vaak traumatische reis hebben gemaakt om hier te komen.
Van één gewelddadige situatie naar de andere
Sommige patiënten melden dat ze al slachtoffer waren van geweld voordat ze aan land kwamen. “Zodra we de Griekse wateren binnenkwamen, kwam er een kleine grijze boot op ons af," zei Fatima (naam veranderd). “Een man, gekleed in het zwart met een bedekt gezicht, sprong op onze boot. Hij hield een stok vast en begon de persoon voor hem te slaan. Toen rukte hij de motor van onze boot uit en liet deze zinken. We zaten midden op zee zonder motor.”
Andere AZG-patiënten beschrijven hoe ze in kleine bootjes op Lesbos of Samos aankwamen en onderschept werden door personen in uniform of door niet-geïdentificeerde gemaskerde mannen. Vervolgens werden de AZG-patiënten vernederd en gewelddadig behandeld: hun polsen en enkels werden vastgebonden met plastic koorden, ze werden beledigd en geslagen met wapenstokken en stokken en werden nadien gedwongen om indringende lichaamsfouilleringen te ondergaan in het bijzijn van vreemden.
Elisabeth [naam veranderd] beschreef hoe mensen uit haar groep, waaronder een zwangere vrouw, geboeid en geslagen werden: "Ze sleepten haar over de vloer.... Ze bonden hen zo vast [door hun polsen voor haar lichaam samen te binden]. Ze bonden ook de zwangere vrouw vast. Ze trapten zelfs op de buik van de andere vrouw en sloegen haar.
Hun bezittingen worden eerst gestolen alvorens ze bruut weer op zee worden gestuurd
Sommige patiënten melden dat hun bezittingen, zoals mobiele telefoons, geld en medicijnen, in beslag worden genomen. Daarna laden de autoriteiten de mensen met geweld in boten, nemen ze hen mee naar zee om hen zo op reddingsvlotten te zetten en laten ze hen vervolgens op zee drijven. Dit is een illegale praktijk die bekend staat als "pushbacks".
Artsen Zonder Grenzen behandelde bijna 8000 mensen op de Griekse eilanden
De afgelopen twee jaar hebben AZG-teams op Lesbos en Samos medische hulp verleend aan 7.904 mensen, waaronder 1.520 kinderen, kort na hun aankomst op de eilanden. Veel van deze nieuwkomers waren uitgeput en doorweekt en hadden honger en dorst. Bovendien verkeerden velen in een staat van emotionele nood of waren blootgesteld aan extreme hitte of koude. Hun lichaam was bedekt met wonden en blauwe plekken, blijkbaar als gevolg van geweld.
Onder hen waren vrouwen in een vergevorderd stadium van zwangerschap, pasgeboren baby's, niet-begeleide minderjarigen en bejaarden.
Posttraumatische stress als gevolg van een cyclus van geweld
Artsen van AZG behandelden 557 mensen voor fysieke verwondingen en de teams voor geestelijke gezondheidszorg gaven 8.621 psychologische en psychiatrische consultaties. Sommige patiënten lijden aan posttraumatische stress, een direct gevolg van hun aankomst in Griekenland.
“De meeste van deze mensen zijn gevlucht uit landen waar geweld en vervolging heel gewoon zijn," legt Sonia Balleron uit, AZG-hoofd van het project in Griekenland. “Velen hebben verschrikkelijke reizen overleefd en lijden aan oorlogsverwondingen, seksueel geweld of ondergingen mensenhandel. Voor deze toch al kwetsbare mensen verergeren geweld of mishandeling aan de grens de medische en psychologische gevolgen van deze traumatische ervaringen".
Tegelijkertijd zien we dat maatschappelijke organisaties en hulporganisaties die hulp proberen te bieden aan kwetsbare mensen op de eilanden in de Egeïsche Zee, worden tegengewerkt door de autoriteiten en het risico lopen om te worden vervolgd.
