Sociale media

Open the menu

Elfde ebola-uitbraak in D.R. Congo: logistieke uitdagingen voor onze teams ter plekke

Op 1 juni 2020 werd opnieuw een uitbraak van ebola uitgeroepen in D.R. Congo. De elfde geregistreerde epidemie woedt nu in de Evenaarsprovincie, in het westen van het land. En dat terwijl het noordoosten van D.R. Congo nog worstelde met de tiende ebola-epidemie én de COVID-19-pandemie. De uitbraak heeft zich inmiddels al verspreid naar 11 gezondheidszones in de provincie, in een zeer moeilijk te bereiken regio.

Hoewel de respons op deze nieuwe epidemie niet het soort veiligheidsuitdagingen kent dat de reactie op de tiende ebola-epidemie tussen augustus 2018 en juni 2020 heeft beïnvloed, staan onze teams niettemin voor  logistieke uitdagingen.

De Evenaarsprovincie is vier keer zo groot als België en sommige gezondheidsgebieden zijn alleen toegankelijk via de rivier met behulp van kano's of na urenlang moeizaam transport over ruwe wegen door het bos. Er is slechts één helikopter beschikbaar voor humanitaire organisaties om zich in de regio te verplaatsen.

"Om te kunnen reageren op medische noodinterventies heeft ons noodteam een permanente vloot met voertuigen, motoren en motorboten”, zegt Mathias Dembo, logistiek coördinator bij Artsen Zonder Grenzen. "We zetten deze vloot in volgens het specifieke terrein van de gebieden waar we heen moeten. De uitdagingen in de Evenaarsprovincie zijn enorm. Om bijvoorbeeld de gezondheidszone van Bolomba te bereiken, moesten we de Likelemba-rivier op met kano’s, met al onze teams en het materiaal."

Het team is op weg naar Ikoko Bonginda, waar het een isolatiecentrum zal opzetten met een capaciteit van 6 bedden.
Het team is op weg naar Ikoko Bonginda, waar het een isolatiecentrum zal opzetten met een capaciteit van 6 bedden. © Franck Ngonga, augustus 2020.

Zo dicht mogelijk bij de hotspots geraken

Na de afkondiging van deze uitbraak hebben we teams ingezet in de gezondheidszones van Bolomba, Bikoro, Monieka, Ingende en Lotombe om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan, het medische  toezicht op de gemeenschap te ondersteunen en een snelle behandeling te bieden aan patiënten die in moeilijk bereikbare gebieden wonen.

"De epidemie verplaatst zich met de mensen mee, over land en rivier, naar afgelegen gebieden, in een provincie waar de infrastructuur schaars is en dorpen ver van elkaar verwijderd", vult dokter Maria Mashako aan, medisch coördinator van Artsen zonder Grenzen. "Daarom zetten we een gedecentraliseerde respons op, met teams in de meest afgelegen gezondheidsgebieden, in kleine centra die gemakkelijk toegankelijk zijn voor de bevolking.

Vanaf 1 september ondersteunen onze teams 9 behandelings- en isolatiecentra in 5 gezondheidszones om de zorg zo dicht mogelijk bij de actieve hotspots te bieden.  In Bolomba hebben we, naast de ondersteuning van het ebolacentrum in het algemene ziekenhuis, twee kleine behandelings- en isolatiecentra opgezet in de afgelegen gezondheidsgebieden van Boso Mondomba en Yuli. Dezelfde gedecentraliseerde aanpak volgen we ook in de gezondheidszones Monieka en Bikoro, waar we vier kleine zorg- en isolatiestructuren in moeilijk toegankelijke gebieden ondersteunen.

"We beperken ons niet tot het ondersteunen van de ebolarespons alleen”, stelt dokter Mashako. "We ondersteunen ook gezondheidscentra in de hotspots en op de belangrijkste assen van Bolomba en Bikoro, om de continuïteit van de eerstelijnsgezondheidsdiensten daar te garanderen en om verdachte gevallen vroegtijdig te kunnen opsporen. Die ondersteuning gebeurt bijvoorbeeld door het doneren van medicijnen, het trainen van lokaal medisch personeel of het versterken van de preventie- en bestrijdingsmaatregelen voor infecties".

Betrokkenheid van de gemeenschap is essentieel

Er circuleert weinig informatie over ebola in de provincie. Enkele gezondheidszones worden voor het eerst getroffen door de ziekte. Daarom ondersteunen onze teams het ministerie van Volksgezondheid in gezondheidspromotie, om het bewustzijn en het toezicht op de gemeenschap te versterken. In Bolomba, Bikoro en Monieka is dit een van de belangrijkste activiteiten van Artsen Zonder Grenzen.

In Bolomba maakt een medewerker zich klaar om het ebolacentrum binnen te gaan. © Franck Ngonga, september 2020.
In Bolomba maakt een medewerker zich klaar om het ebolacentrum binnen te gaan. © Franck Ngonga, september 2020.

"Mijn dochter stierf aan ebola. Twee dagen later werd ik ook in het ziekenhuis opgenomen", zegt Samwengi Bokuma. "Ik had meer geluk, ik heb het overleefd. Om verdere tragedies in de gemeenschap te voorkomen, sloot ik me aan bij het outreach team van Artsen, Zonder Grenzen. Om mijn verhaal met mijn gemeenschap te delen en hen uit te leggen wat de symptomen van de ziekte zijn."

"Door deze gemeenschapsbenadering kunnen verdachte gevallen vroeger opgespoord worden," legt dokter Mashako uit. "Het leidt tot een eigenaarschap van de reactie op de epidemie door de gemeenschappen zelf."

Deze gedecentraliseerde en gemeenschapsgerichte aanpak wordt aangevuld met een vaccinatieprogramma dat door andere actoren wordt ondersteund.  Sinds de start van de vaccinatie op 5 juni 2020 is het vaccin (het ZEBOV-GP-vaccin, dat al tijdens de tiende epidemie in de noordoostelijke provincies werd gebruikt) volgens officiële gegevens aan ongeveer 26.500 mensen toegediend.

Op 2 september waren er in totaal 110 ebolapatiënten geregistreerd in de Evenaarsprovincie. Daarvan waren er 104 bevestigd, en 6 vermoedelijk. 47 mensen hebben de uitbraak niet overleefd. De laatste ebola-uitbraak in de provincie vond twee jaar geleden plaats, tussen mei en juli 2018. De gezondheidszones Bikoro en Iboko en de stad Mbandaka in de provincie waren het epicentrum van de negende ebola-epidemie in de D.R.Congo.