De impact van oorlog: Een dag in het leven tijdens het Syrische conflict

Op twee plaatsen in Jordanië begint voor de chirurgen hun dag met de zaalrondes. Ze bezoeken de ene zwaargewonde patiënt na de andere, wetende dat er meer gewonden onderweg zijn. In de Bekaavallei in Libanon verzamelen moeders, vaders en kinderen zich voor vier klinieken, waar de artsen, verpleegkundigen, verpleegkundigen en psychosociale medewerkers al op ze wachten. In Noord-Irak is een arts – zelf een vluchteling – op weg naar patiënten die, net als hij, ver van huis zijn en geen idee hebben of ze ooit terug kunnen keren. En in Syrië, waar een oorlog woedt die al zo veel levens voorgoed veranderd heeft, blijven medische teams zich keihard inzetten om iets te doen aan de enorme noden die ze elke dag waarnemen…

De oorlog in Syrië, nu in zijn vierde jaar, heeft al meer dan 150.000 levens geëist en heeft ruim 9 miljoen mensen van huis en haard verdreven. Meer dan 2,8 miljoen mensen zijn het land ontvlucht. Ruim 6,5 miljoen mensen zijn binnen de landsgrenzen op de vlucht.

Geen oplossing in zicht

Hoe schokkend deze cijfers ook zijn, de menselijke kant van het conflict blijft moeilijk om over te brengen. Zoals de straal van een bomexplosie of het bereik van een besmettelijke ziekte is de impact van de oorlog in Syrië op vele plaatsen tegelijk te zien. Het conflict heeft meedogenloos ingegrepen in de levens van talloze Syriërs. Er is vooralsnog geen oplossing in zicht…

En terwijl de oorlog de Syrische bevolking in zijn greep houdt, grijpen vele mensen elke kans aan om zich weer even normaal te voelen – ontbijt met het gezin, een voetbalwedstrijd, samen een kopje thee drinken. Maar deze momenten zijn slechts korte onderbrekingen voordat er weer veiligheid, fatsoenlijk onderdak of medische zorg gezocht moet worden.

Een dag in het leven

De hulpverleners van Artsen Zonder Grenzen bieden medische hulp en horen de verhalen. Kort nadat de oorlog uitbrak, startten we onze noodoperaties, in samenwerking met Syriërs in binnen- en buitenland. Inmiddels hebben we medische consulten gegeven aan honderdduizenden patiënten, duizenden operaties uitgevoerd en geholpen bij de duizenden bevallingen.

Toch heeft ook Artsen Zonder Grenzen moeite gehad om de ware omvang het conflict te laten zien. Momentopnamen van groepen mensen in verschillende plaatsen geven immers maar een beperkt beeld. Daarom stuurden wij eind 2013 teams naar onze projecten in Irak, Libanon en Jordanië die allemaal op dezelfde dag onze hulp aan mensen uit Syrië zouden vastleggen en om de situatie door de ogen van onze hulpverleners te laten beleven. Het doel: om een ‘dag in het leven’ tijdens dit gruwelijke, voortdurende conflict overbrengen met beelden en verhalen die inzicht bieden in de werkelijke impact van deze oorlog.

Mensen in plaats van aantallen

‘Er is een gebrek aan menselijkheid als het over Syrië gaat,’ zegt Dr. Joanne Liu, internationaal voorzitter van Artsen Zonder Grenzen. ‘Want als we het over Syrië hebben, gaat het altijd over aantallen. We zeggen: “In Syrië is één op de drie mensen op de vlucht.” Of: “2,8 miljoen mensen zijn het land ontvlucht.” Maar wat wil dat zeggen voor een doorsnee persoon? Mensen weten niet dat kinderen niet naar school kunnen gaan tenzij hun ouders willen riskeren dat ze onderweg getroffen worden door bomvaten. Mensen weten niet dat kinderen in vluchtelingenkampen geen fatsoenlijk onderdak hebben om de winter door te komen. Mensen weten niet dat vrouwen niet in een veilige omgeving kunnen bevallen en dat kinderen lijden aan ziekten die voorkomen kunnen worden.’

Impact van oorlog laten zien

In en rond Syrië is het bieden van hulp ontzettend moeilijk en zijn de noden enorm. ‘We proberen zo veel mogelijk mensen te bereiken,’ zegt Dr. Liu. ‘Het andere dat we als organisatie kunnen doen, is de buitenwereld laten zien wat er gebeurt.’

Ondanks hun hulp zijn de teams van Artsen Zonder Grenzen zich continu bewust dat er vele mensen zijn die geen toegang tot hulp hebben. De partijen in het conflict, hun bondgenoten, en zelfs hulporganisaties, kunnen stappen ondernemen die het mogelijk maken om veilige hulp te bieden aan meer mensen. Dit project is een van die stappen.