COVID-19: We lanceren ons grootste project ooit in België
Met iets meer dan 1.000 geregistreerde sterfgevallen door COVID-19 op een bevolking van 11 miljoen is België één van de landen die het zwaarst getroffen zijn door de pandemie. Het komt daarmee dicht in de buurt van Italië en Spanje. Ondanks het sterk ontwikkelde gezondheidssysteem in België hebben we ons grootste project ooit gelanceerd in België. We ondersteunen infectiebeheersing in ziekenhuizen, zorg voor ouderen en kwetsbare groepen zoals daklozen en mensen zonder papieren.
België gaat – net als een aantal andere Europese landen – door zeer intense fase van de COVID-19-pandemie. Elke dag van de afgelopen week werden bijna 600 mensen in het ziekenhuis opgenomen, terwijl meer dan 1.000 patiënten zich momenteel op de intensive care bevinden. Hoewel slechts de helft van de speciale ziekenhuisbedden van COVID-19 in het land vol zijn, bestaan er enkele belangrijke hiaten in de dienstverlening. Dat heeft er ons toe aangezet om te reageren.
De expertise in uitbraakbestrijding naar de ziekenhuizen brengen
België heeft één van de meest geavanceerde gezondheidssystemen ter wereld. Men zou kunnen denken dat een organisatie als Artsen Zonder Grenzen niet nodig is om het hoofd te bieden aan een gezondheidscrisis. Maar ondanks vele ziekenhuizen die kwaliteitszorg bieden en het grote aantal medische medewerkers, is België gewoonweg niet gewend aan grote uitbraaksituaties.
"Ziekenhuizen in België hebben Artsen Zonder Grenzen niet nodig om kwaliteitszorg te bieden", zegt Meinie Nicolai, algemeen directrice van Artsen Zonder Grenzen. "Maar voegen wel iets toe: onze expertise – die we ontwikkelden in onze respons op cholera, ebola of de pest – over hoe we een ziekenhuis en de patiëntenstroom kunnen organiseren om verdere infecties te voorkomen, zodat mensen in de best mogelijke omstandigheden kunnen worden behandeld.”
Wat doen we in Bergen?
Onze teams zijn al aan de slag zeven ziekenhuizen in Bergen en Antwerpen, twee van de zwaarst getroffen gebieden. In het Centre Hospitalier Universitaire Ambroise Paré in Bergen zorgt een team van vijf medici en drie logistiekers voor medische ondersteuning en opleiding in het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). We bieden ook maatregelen ter bestrijding van infecties, waaronder het veilig werken bij een tekort aan beschermingsmiddelen.
Het team helpt het ziekenhuis ook om COVID-19-patiënten en andere patiënten beter te scheiden en adviseert over de manier waarop de capaciteit en de functie van het ziekenhuis kunnen worden aangepast aan verschillende scenario's. We bieden ook psychologische ondersteuning aan de medische teams van het ziekenhuis, die al een aantal weken in zeer moeilijke omstandigheden hard aan het werk zijn.
"Toen we aankwamen, was er al een groot aantal patiënten, en de aantallen nemen elke dag toe", zegt Stephan Goetghebuer, projectcoördinator in Bergen. "Onze samenwerking met het ziekenhuis is al zeer vruchtbaar geweest, we leren samen hoe we ons het beste kunnen aanpassen aan de situatie. We hopen dat deze ervaring in een ziekenhuis dat zwaar getroffen is door de uitbraak, in combinatie met onze ervaring met vele andere epidemieën, ons in staat zal stellen om andere ziekenhuizen in de zwaarst getroffen gebieden van het land snel te ondersteunen."
Wat doen we in Antwerpen?
In Antwerpen hebben we in drie ziekenhuizen - Stuyvenberg, Middelheim en Jan Palfijn - 'wasstraten' ingericht waar beschermende schorten voor het gezondheidspersoneel gereinigd en gedesinfecteerd worden. We bieden in alle drie de ziekenhuizen ook ondersteuning en opleiding in infectiebestrijdingsmaatregelen en PBM-protocollen.
In Lier en Sint-Truiden bieden we ondersteuning aan twee gezondheidsunits, één met 20 bedden en één met 40 bedden, waar herstellende COVID-19-patiënten die geen intensieve zorg meer nodig hebben, worden verzorgd door medisch personeel alvorens naar huis terug te keren.
We documenteren onze aanpak in de ziekenhuizen en gezondheidscentra zodat die elders kan worden geïmplementeerd zonder dat er directe ondersteuning door onze teams nodig is.
Zorg voor ouderen in brussel
Net als in de rest van de wereld doodt het nieuwe coronavirus onevenredig veel van de oudsten in onze gemeenschappen. 93% van de COVID-19-gerelateerde sterfgevallen in België doen zich voor onder de 65-plussers. Voor de ouderen is dat een dubbele klap: het personeel is zo overbelast met werk dat ze de vraag om verzorgingstehuizen te bezoeken niet aankunnen. Als antwoord op deze leemte sturen we mobiele teams van verpleegkundigen en gezondheidspromotors naar meer dan 150 verzorgingshuizen in Brussel. Deze teams ondersteunen en trainen het verplegend personeel over hoe zij het beste zorg kunnen verlenen en tegelijkertijd zichzelf en de bewoners kunnen beschermen. Zij adviseren hen over het desinfecteren van mogelijk besmette zones en over het meest effectieve gebruik van beschermingsmiddelen zoals maskers en schorten, die zij soms in zeer beperkte mate hebben.
Ondersteuning van de meest kwetsbare gemeenschappen
Helaas leven veel mensen in België op straat - een situatie die nog wordt verergerd door de recente sluiting van een aantal centra voor daklozen en mensen zonder papieren. Gewoonlijk worden mensen met symptomen aanbevolen om zich thuis te isoleren, wat uiteraard onmogelijk is voor mensen die geen thuis hebben om naartoe te gaan. Dus hebben we op vrijdag 3 april een centrum geopend waar mensen die positief getest zijn op COVID-19 kunnen verblijven en medische zorg krijgen, en van waaruit ze naar het ziekenhuis kunnen worden doorverwezen als hun symptomen verergeren. Op de eerste dag hebben we 5 patiënten opgenomen. Het centrum met 50 bedden kan indien nodig worden uitgebreid tot 150 bedden. We doen aan COVID-19-triage en doorverwijzing in de humanitaire hub in Brussel, een regulier project waar we samen met andere organisaties hele jaar door zorg verlenen aan migranten en asielzoekers.
Veel uitdagingen voor de toekomst
We zetten in totaal 115 medewerkers in in deze repons. Zo hopen we te helpen bij het enorme werk dat alle medisch personeel in België sinds het begin van de uitbraak hebben verricht. De gezondheidswerkers in het hele land worden geconfronteerd met verschillende uitdagingen, waaronder een tekort aan beschermingsmiddelen zoals schorten en maskers, terwijl er nog veel meer uitdagingen in het verschiet liggen.
"Medisch personeel en alle eerstelijnswerkers in België moeten systematischer worden getest, zodat ziekenhuizen en gezondheidscentra niet zelf hotspots van nieuwe infecties worden", besluit Meinie Nicolai. "Kwetsbare groepen - zoals ouderen, daklozen en mensen zonder papieren - moeten ook systematischer worden getest, zodat we minder zichtbare overdrachtsketens kunnen doorbreken en zij de juiste zorg kunnen krijgen."