Soedan

Op 15 april 2023 braken in het grootste deel van Soedan gevechten uit tussen het Soedanese leger en de Rapid Support Forces. De gevechten hebben geleid tot enorm veel gewonden en doden en naar schatting zijn er 2,5 miljoen mensen gevlucht.

Mensen raken gewond door het geweld 

Artsen Zonder Grenzen behandelt mensen die gewond raakten door het geweld in drie ziekenhuizen in de stad Khartoem en Omdurman. Het zijn één van de weinige ziekenhuizen die nog open zijn in het hele stadsgebied van Khartoem. In twee van deze ziekenhuizen en in El Fasher, Noord-Darfur, biedt AZG chirurgische zorg. We ondersteunen ook andere faciliteiten die traumazorg bieden in Omdurman, het noordwesten van Khartoem en andere delen van het land.  

Ziekenhuizen aan of dicht bij de frontlinies worden overweldigd wanneer de gevechten het hevigst zijn. De onveiligheid en de daaruit voortvloeiende toegangsproblemen kunnen leiden tot tekorten aan personeel en voorraden en maken het soms te moeilijk voor patiënten en gezondheidswerkers om de voorzieningen te bereiken.  

Ontheemding 

Er zijn miljoenen ontheemde mensen in Soedan en in de buurlanden. Door het aanhoudende geweld blijft dit aantal groeien. Vóór het huidige conflict ontving Soedan grote aantallen vluchtelingen en andere ontheemden. De voorzieningen waren toen al vaak overbelast en de situatie is nu nog slechter.  

In sommige gebieden zijn de kampen overvol en is de humanitaire gezondheidssituatie nijpend. Er is grote behoefte aan gezondheidszorg, schoon water en sanitatie, onderdak en voedsel.  

Ontheemde mensen hebben weinig mogelijkheden om voor zichzelf of hun gezin te zorgen en zijn daarom afhankelijk van hulp van anderen om aan voldoende voedsel en andere levensbehoeften te komen. Sommigen krijgen voedsel van vluchtelingen en familieleden die voor het huidige conflict al in de kampen woonden.  

De overbevolkte omstandigheden verhogen het risico op de uitbraak van ziekten. In de staat Witte Nijl behandelen wij grote aantallen patiënten met vermoedelijke complicaties van de mazelen, voornamelijk kinderen jonger dan vijf jaar. Samen met het Ministerie van Gezondheid hebben we een beperkte vaccinatiecampagne gehouden voor kinderen jonger dan twee jaar, maar de situatie blijft alarmerend. We behandelen ook vermoedelijke mazelenpatiënten in de staat Blauwe Nijl en over de grens in Renk in Zuid-Soedan.  

Het regenseizoen is al begonnen en we maken ons zorgen over een toename van ziektes die door water worden overgebracht zoals cholera en de verspreiding van malaria, die endemisch is in het gebied.   

Nu er meer mensen arriveren, is het dringend nodig om de hulp uit te breiden en vaccinaties, voedingsondersteuning, onderdak, voedsel, toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen op te schalen in alle gebieden waar ontheemde mensen hun toevlucht zoeken.  

Doe een gift 

Verminderde toegang tot gezondheidszorg voor niet-conflictgerelateerde aandoeningen  

Het conflict heeft het reeds kwetsbare gezondheidssysteem nog verder verzwakt, waardoor mensen minder goed behandeld kunnen worden voor allerlei gezondheidsproblemen. Er zijn bijvoorbeeld tekorten aan medicijnen voor chronische ziekten zoals astma, diabetes en hoge bloeddruk en er zijn te weinig functionerende faciliteiten voor zwangere vrouwen om te bevallen.  

Hoewel AZG gezondheidszorg voor moeders biedt, waaronder verloskundige noodchirurgie, in twee ziekenhuizen in Soedan, één in Khartoem en één in El Fasher, Noord-Darfur,is er in het hele land behoefte aan meer gezondheidszorg voor moeders. 

Gezondheidssysteem in Soedan  

Het gezondheidszorgsysteem kan het gewicht van de overweldigende behoeften niet dragen. De druk op zorginstellingen en ziekenhuizen is groot en de meeste ziekenhuizen kampen met tekorten. Vele zijn ook beschadigd tijdens de gevechten en zijn overweldigd door een tekort aan voorraden, personeel en in sommige gevallen voorzieningen zoals water en elektriciteit.    

Het gezondheidssysteem was al extreem kwetsbaar voor dit conflict, met hoge kinder- en moedersterftecijfers. Nu is het nog erger. Op sommige plekken met de zwaarste gevechten kan het te gevaarlijk zijn voor patiënten en medisch personeel om de weinige faciliteiten die nog operationeel zijn te bereiken. Mensen vermijden een bezoek aan gezondheidsinstellingen waardoor ze in slechte staat in ziekenhuizen aankomen.  

Op sommige plaatsen waar AZG werkt, heeft het lokale personeel van het Ministerie van Gezondheid geen salaris gekregen. Medisch personeel dat samenwerkt met vrijwilligers zoals medische studenten doen hun uiterste best om de bevolking bij te staan in ongelooflijk moeilijke omstandigheden. 

Respons AZG 

AZG werkt in 10 staten in Soedan en biedt een verschillende gezondheidszorgdiensten aan, waaronder traumazorg voor oorlogsgewonden, moeder- en kinderzorg en behandeling van ondervoeding. Verder bieden we ondersteuning zoals: medicijnen en andere essentiële benodigdheden voor gezondheidszorgfaciliteiten, basisgezondheidszorg, vaccinaties en water- en sanitaire voorzieningen voor ontheemde mensen met name in het oosten en zuiden van Soedan. 

Artsen Zonder Grenzen zou graag meer doen om aan de behoeften te voldoen, maar onze pogingen om de activiteiten op te schalen worden belemmerd doordat we niet de benodigde visa hebben gekregen om (genoeg) ervaren noodhulpmedewerkers in te zetten en om teams in en uit Soedan te laten reizen. Daarbovenop is het moeilijk om gekwalificeerd Soedanees personeel te vinden om in sommige gebieden te werken. 

Informatie verkregen uit het internationale jaarrapport (Engelse versie)

Artsen Zonder Grenzen (AZG) bleef reageren op verschillende gezondheidsproblemen tijdens een turbulent jaar in Soedan. Bovendien veroorzaakten geweld en extreme weersomstandigheden massale ontheemding. In 2022 was de humanitaire nood het hoogst in tien jaar: 2022 werd gekenmerkt door conflicten, onregelmatige regenval, overstromingen, voedselonzekerheid, bezuinigingen en een aanhoudende politieke en economische crisis. De gevechten tussen gefragmenteerde gewapende groepen in Darfur, Kordofan en Blauwe Nijl laaiden op, waardoor nog meer mensen ontheemd raakten.

Volgens schattingen van de VN zijn er in het hele land meer dan drie miljoen mensen ontheemd geraakt, waarvan ongeveer 2,5 miljoen in Darfur. We werkten in vier staten in Darfur, waaronder in de regio Jebel Marra en verleenden zorg via mobiele en vaste klinieken en ziekenhuizen. De diensten omvatten algemene, specialistische, nood- en reproductieve gezondheidszorg, voedingsondersteuning voor kinderen, gezondheidsbevordering en vaccinatiecampagnes. In de deelstaat Blauwe Nijl voerden we een therapeutisch voedselprogramma uit voor ondervoede kinderen en ondersteunden we gezondheidsklinieken op het platteland die basisgezondheidszorg boden. We voerden mobiele klinieken en water- en sanitatieactiviteiten uit op locaties waar ontheemde gezinnen verbleven na drie golven van gewelddadige botsingen.

Onze teams in Khartoem en Omdurman bleven algemene gezondheidszorg en noodhulp bieden aan vluchtelingen, ontheemden en gastgemeenschappen. Begin 2022, tijdens de protesten, ondersteunden we zeven ambulances van het ministerie van Volksgezondheid, doneerden we voorraden en trainden we acht ziekenhuizen in het omgaan met massaslachtoffers. In januari werden negen medewerkers van Artsen Zonder Grenzen korte tijd vastgehouden in Khartoem en invallen in gezondheidsinstellingen waren aan de orde van de dag. In december hebben we onze steun aan het Mygoma-weeshuis in Khartoem beëindigd en overgedragen aan het ministerie van Sociale Ontwikkeling en het ministerie van Volksgezondheid. 

In de staten Al-Gedaref en Kassala hebben we Ethiopische vluchtelingen en lokale gemeenschappen geholpen met basisgezondheidszorg en reproductieve zorg, voedingsondersteuning voor kinderen en behandeling van verwaarloosde tropische ziekten. Van juni tot september veroorzaakten zware regens wijdverspreide overstromingen. In samenwerking met lokale gemeenschappen kwam Artsen Zonder Grenzen in actie in vier staten door drinkwater en essentiële goederen te leveren, samen met sanitaire en hygiënische diensten.

In 2022:

• 586.800 poliklinische consulten
• 4.260 kinderen opgenomen voor intramurale voeding
• Ondersteuning bij 1.950 geboorten 
• 230 pasgeborenen opgenomen in het ziekenhuis