Onze noodhulp in Oekraïne en de buurlanden: hoever staan we op 21 april?

In Oekraïne en in de buurlanden worden de teams van Artsen Zonder Grenzen ingezet om de gezondheidsdiensten te ondersteunen door materialen te verdelen en medisch personeel op te leiden. We geven je een overzicht van onze lopende interventies op 21 april.

 

Meer dan 300 medewerkers van Artsen Zonder Grenzen in Oekraïne

In Oekraïne werkt Artsen Zonder Grenzen op dit moment met 120 internationale, en meer dan 200 Oekraïense werknemers. Anderen voegen zich elke dag bij onze teams. Zowel medisch personeel (chirurgen, artsen, verpleegkundigen, psychologen) als logistiek medewerkers en coördinatoren.

Meer dan 225 ton goederen naar Oekraïne

Sinds 24 februari stuurde Artsen Zonder Grenzen meer dan 225 ton medische en eerstehulpgoederen naar Oekraïne. Een groot deel hiervan is al naar ziekenhuizen en gezondheidscentra gestuurd of naar het Ministerie van Volksgezondheid om verder verspreid te worden naar de gebieden waar de nood het hoogst is.

Meer dan 270 patiënten geëvacueerd met de medische trein van Artsen Zonder Grenzen

Op 1 april vervoerde Artsen Zonder Grenzen voor het eerst 9 patiënten die in Marioepol gewond raakten van ziekenhuizen in Zaporizja naar Lviv met een medische trein. We vervoerden hen met een ingerichte trein van twee wagons met aan boord een team van 9 medische personeelsleden van Artsen Zonder Grenzen.

Nog eens 6 patiënten werden met deze trein overgebracht. De meesten komen uit ziekenhuizen dicht bij de frontlinies in de regio's Donetsk en Luhansk. Ook vonden een evacuatie van zwaargewonde patiënten uit Kharkiv en een evacuatie van pasgeborenen en jonge kinderen uit een weeshuis in Zaporizhzhia plaats. Meer dan 270 patiënten en hun familieleden zijn tot nu toe medisch geëvacueerd. Andere medische transfers per trein zijn gepland aangezien de dringende vraag van ziekenhuizen in het oosten blijft toenemen, terwijl een grotere, medisch meer uitgeruste trein klaar is voor gebruik.

De hulp van Artsen Zonder Grenzen

• Kyiv

In Kyiv zetten we een telefoonlijn op voor mensen met chronische, niet-overdraagbare ziekten, die door ouderen en kwetsbare personen kan worden gebruikt om hun geneesmiddelen thuis te laten bezorgen. Verder startten we mobiele klinieken voor niet-overdraagbare ziekten op.

Artsen Zonder Grenzen lanceerde ook een nieuw project om eerstelijnsgezondheidszorg en mentale gezondheidszorg te verlenen aan mensen in Hostomel, in de buurt van Bucha en Kyiv, dat 35 dagen lang door Russische troepen werd bezet.

Verschillende teams van Artsen Zonder Grenzen runnen ook mobiele poliklinieken in de omgeving van Kyiv (Ivanivka, Yahidne, Velyka Vis, Siberezh).

In de eerste dagen van de oorlog organiseerde een chirurgisch team van Artsen Zonder Grenzen een opleiding in massaslachtoffers en oorlogschirurgie, onder meer in een kinderziekenhuis.

• Fastiv

Bijzondere aandacht schonken we aan bejaarden en ontheemde personen die aan chronische ziekten lijden. De psychosociale en medische hulp begon op 5 april en ongeveer 60 medische consulten werden uitgevoerd aan bejaarden in de omgeving van Makariv. Het is de bedoeling de situatie van deze mensen die op het platteland wonen en hierdoor minder toegang tot gezondheidszorg hebben gedurende de hele maand te blijven beoordelen. We gaven ook opleidingen en doneerden aan gezondheidsvoorzieningen. Vorige week begon het Fastiv-team met overleg in Borodianka, een ander nieuw toegankelijk gebied dat door Russische troepen bezet was.

• Kropyvnytskyi

Een team van Artsen Zonder Grenzen beoordeelt de gezondheidsstructuren in de stad en de omliggende gebieden en begon met de opleiding van paramedici en eerstehulpverleners.

• Mykolaiv et Odessa

Om de Oekraïense gezondheidszorg te helpen het hoofd te bieden aan een mogelijke toevloed van gewonden, leidden teams van Artsen Zonder Grenzen honderden artsen en verpleegkundigen op om patiënten in te delen naar de ernst van hun verwondingen. Deze stap is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat patiënten in een noodsituatie op de juiste wijze worden behandeld.

In Odessa heeft een anesthesist van Artsen Zonder Grenzen huisartsen en verpleegkundigen opgeleid. Op deze artsen kan beroep gedaan worden om onmiddellijke zorg te verlenen aan de bevolking van de oblast.

In Odessa en Mykolaiv schonken we medische apparatuur aan ziekenhuizen die zich voorbereiden op de opvang van gewonden. Binnenkort zullen we ziekenhuispatiënten en kwetsbare personen consulteren.

• Chernihiv

In Chernihiv schonken we een grote hoeveelheid medische artikelen aan een van de ziekenhuizen van de stad. We zetten ook mobiele klinieken op in naburige dorpen en in de stad om te reageren op de noden van de bevolking. We verstrekken ook

• Kharkiv

In Kharkiv zetten we mobiele klinieken op voor duizenden vluchtelingen in metrostations (meer dan de helft van de stations in de stad), van wie velen lijden aan stress en psychologische trauma's als gevolg van de oorlog. We hielden meer dan 500 consulten.

 

• Zhytomyr

In en rond Zhytomyr doneerden we trauma gerelateerde materialen en gaven in 9 ziekenhuizen massaslachtoffertraining in de periode dat de frontlinies van de gevechten dichtbij waren. De aandacht verschuift geleidelijk naar de hervatting van onze vroegere activiteiten ter ondersteuning van de behandeling van resistente tuberculose.

• Dnipro en Oost-Oekraïne  

Artsen Zonder Grenzen breidt zijn activiteiten in Oost-Oekraïne uit om te reageren op de noden van de inwoners in gebieden dicht bij de frontlinie en op plaatsen waar mensen hun huizen ontvluchtten.

In en rond Dnipro steunen we mensen die de oblasten Donetsk en Luhansk, waar het conflict intensiever is, ontvluchten en die nu tijdelijk of voor langere tijd verblijven in tientallen opvangcentra en andere faciliteiten. Onze steun breiden we op dit moment uit naar het verstrekken van essentiële hulpgoederen, het voortzetten van de zorg voor mensen met chronische ziekten, het verlenen van psychologische eerste hulp en het koppelen van mensen aan essentiële gezondheids- en sociale diensten.

In Zaporizja verleent Artsen Zonder Grenzen psychologische eerste hulp aan mensen uit Marioepol en omgeving die onlangs in opvangcentra en schuilplaatsen aankwamen. We doneerden ook medische uitrustingen en gaven trainingen aan het personeel van het belangrijkste verwijsziekenhuis in Zaporizja.

Sinds februari 2022 doneren we medische uitrustingen en geven we noodopleidingen op afstand aan Oekraïens medisch personeel dat in Oost-Oekraïense ziekenhuizen werkt. Dit omvat ziekenhuizen in Bakhmut, Dnipro, Kramatorsk, Mariupol, Myrnohrad, Orikhiv, Pokrovsk en Zaporizhzhia.

Dnipro blijft een belangrijk knooppunt voor het organiseren van evacuaties van medische treinen uit ziekenhuizen gesitueerd in het Oosten en dichter bij de actieve frontlinies van het conflict. De meeste patiënten worden naar Lviv gestuurd, in het uiterste westen van Oekraïne.

• Vinnytsia

In Vinnytsia werken we samen met plaatselijke ziekenhuizen om hen te helpen zich voor te bereiden op massaslachtoffers en te bekijken we hoe we steun kunnen verlenen op het gebied van water en sanitaire voorzieningen. Onze teams doneerden ook aan gezondheidsvoorzieningen in de Oblast. In het district Nemyriv is een psychologische en destigmatiserende benadering van de mentale gezondheidszorg ingevoerd in een context waar men voordien eerder de keus gaf aan een farmacologische (biomedische) benadering.

• Lviv

In Lviv gaven onze teams noodtrainingen en hielpen ziekenhuizen zich voor te bereiden op de massale toestroom van gewonden. Ontheemden zoeken nu hun toevlucht in Lviv en andere steden in het westen van Oekraïne. Vaak verlieten ze hun huizen met alleen wat ze kunnen dragen. Plaatselijke vrijwilligers en maatschappelijke organisaties werken hard om hen te helpen, maar de omstandigheden zijn moeilijk omdat de beschikbare overnachtingsmogelijkheden al vol zijn.

Artsen Zonder Grenzen doneerde een grote hoeveelheid basisartikelen (slaapzakken, thermische dekens, warme kledij, tenten…) aan maatschappelijke organisaties die steun verlenen aan binnenlandse ontheemden en vluchtelingen. We startten een nieuw project om een van de grootste ziekenhuizen in Lviv te helpen bij de uiteenzetting van een brandwondenbehandelingsafdeling.

• Mukachevo en Berehove

Wij gaven de belangrijkste referentieziekenhuizen in Berehove en Mukachevo, in het zuidwesten, dicht bij de Hongaarse grens, een training in hoe om te gaan met massaslachtoffers, voor het geval zij een grote toevloed van gewonde patiënten ontvangen.

Een team zette mobiele klinieken op langs de Hongaarse grens waar grote aantallen mensen bijeenkomen, voorlopig geconcentreerd op Berehove. Het team merkte op dat geestelijke gezondheidszorg een hoge prioriteit krijgt, en de werkzaamheden zullen meer in die richting gaan. Ook de continuïteit van de zorg voor patiënten die voorheen een medische behandeling kregen, maar deze moesten onderbreken door hun snelle vertrek naar veiligheid, zijn prioritair.

• Uzhhorod en Ivano-Frankivsk

Op deze plaatsen richtten we bases op waar we de gezondheidsvoorzieningen beoordeelden en een ondersteunend netwerk opzette in de vorm van medische donaties aan ziekenhuizen en aan de frontlinies.

Verder organiseerden we opleidingen voor plaatselijke gezondheidswerkers, onder meer op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg voor psychologen en eerstehulpverleners. In Ivano-Frankivsk startten onze teams met groepstherapiesessies voor ontheemden. We deelden ook ongeveer 1.000 non-food kits uit aan ontheemden op deze plaatsen en in de omliggende plattelandsgebieden.

IN DE BUURLANDEN

Op 19 april 2022 waren meer dan 5 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne gevlucht. Als reactie op deze massale toestroom verleent Artsen Zonder Grenzen steun aan ontheemden en medische voorzieningen in de buurlanden.

• Polen

Volgens de UNHCR vluchtten meer dan 2,8 miljoen mensen uit Oekraïne naar Polen. Tot dusver was Polen de belangrijkste route voor het vervoer van voorraden en personeel naar Oekraïne. De teams van Artsen Zonder Grenzen vergemakkelijkten deze verplaatsing. In de eerste dagen van de reactie doneerde Artsen Zonder Grenzen enkele essentiële hulpgoederen aan het Rode Kruis in Lublin en aan een opvangpunt in Horodlo, bij de grensovergang Zosin.

• Hongarije

Het VN-vluchtelingenagentschap meldde dat meer dan 470.000 mensen als vluchteling Hongarije binnenkwam.

Hoewel uit de eerste evaluaties bleek dat vele noden van de vluchtelingen beantwoord werden, begonnen we in samenwerking met plaatselijke organisaties en met de steun van Hongaarse artsen met het verlenen van eerstelijnsgezondheidszorg en eerste psychologische ondersteuning. We moeten nagaan hoe de situatie zich ontwikkelt en of kwetsbare personen of groepen geen toegang krijgen tot basisdiensten en -steun.

• Moldavië

Op 19 april kwamen bijna 426.000 mensen vanuit Oekraïne Moldavië binnen, velen van hen op doorreis.

Artsen Zonder Grenzen stuurde teams naar de noordelijke (Otaci) en zuidoostelijke (Palanca) grensposten. Op 12 maart begon Artsen Zonder Grenzen in Palanca begonnen met de verstrekking van eerstelijnsgezondheidszorg en psychologische eerste hulp aan vluchtelingen, en met de ondersteuning van de basisbehoeften van gezinnen uit de regio's Mikolayiv en Odessa. Deze activiteit is nu voltooid en overgedragen aan andere humanitaire actoren. Soortgelijke activiteiten begonnen in Otaci, waar Artsen Zonder Grenzen een medische post opende. Verder begonnen we met de opleiding van plaatselijke vrijwilligers in psychologische eerste hulp.  

Het team voor geestelijke gezondheidszorg van Artsen Zonder Grenzen verleende ook psychologische eerste hulp aan mensen in opvangcentra in de hoofdstad Chișinău. Ook wordt in verschillende ziekenhuizen in de stad nagegaan hoe de toegang tot de gezondheidszorg voor vluchtelingen kan worden verbeterd.

• Slowakije 

Volgens de UNHCR zijn op 19 april meer dan 346.000 mensen vanuit Oekraïne de grens met Slowakije overgestoken.

We kwamen tot een akkoord met het Ministerie van Volksgezondheid voor de invoer van medische benodigdheden en bepalen momenteel de reikwijdte van onze samenwerking met de autoriteiten, die waarschijnlijk gericht zal zijn op de gebieden geestelijke gezondheid, seksueel en op geslacht gebaseerd geweld en tuberculose voor vluchtelingen. Voorlopig wordt in de kritieke humanitaire en medische behoeften voorzien door de plaatselijke autoriteiten en de burgelijke samenleving.

• Rusland

Artsen Zonder Grenzen werkt samen met de gezondheidsautoriteiten in de regio's Arkhangelsk en Vladimir om de last van resistente tbc te verminderen en de behandeling van de ziekte te verbeteren. 

Volgens de UNHCR zijn op 19 april bijna 550.000 mensen vanuit Oekraïne naar Rusland overgestoken. Artsen Zonder Grenzen onderzoekt momenteel of er nieuwe humanitaire medische behoeften ontstonden in de regio's van Rusland die aan Oekraïne grenzen. Het team bezocht Rostov, Voronezh en Belgorod.

In Rostov doneerden we voedsel, hygiënekits, essentiële hulpgoederen en medicijnen voor distributie onder de ontheemden. In ons project in Moskou en Sint-Petersburg, waar we samenwerken met lokale ngo’s om kwetsbare groepen te steunen, zagen we een toename van het aantal mensen dat zorg zoekt voor hiv en hepatitis C, waaronder Oekraïners die in Rusland aankwamen en hun behandeling moesten stopzetten.

• Wit-Rusland

In Wit-Rusland zet Artsen Zonder Grenzen haar reguliere programma's verder. We steunen het nationale tbc-programma en de behandeling van hepatitis C in gevangenissen. Sinds 2021 helpen we mensen die Wit-Rusland verlieten en strandden in andere Europese landen.

Artsen Zonder Grenzen maakte een eerste evaluatie van de situatie aan de grens tussen Wit-Rusland en Oekraïne en blijft klaar staan om hulp te bieden bij nieuwe medische en humanitaire behoeften. Meer dan 23.000 mensen zijn vanuit Oekraïne de Wit-Russische grens overgestoken.