Migranten in Zuid-Afrika zitten tussen twee vuren
Artsen Zonder Grenzen maakt zich zorgen omdat het migratiebeleid van de Zuid-Afrikaanse regering niets doet aan de humanitaire crisis rond migranten, vluchtelingen en asielzoekers. Het Zuid-Afrikaanse beleid is vooral gericht op gedwongen repatriëring en massale deportatie van migranten zonder papieren vanop het platteland. De migratie in Zuid-Afrika is echter complex en vereist een regionale visie om de crisis, die deze migranten naar Zuid-Afrika bracht, op te lossen.
Migranten en asielzoekers zien Zuid-Afrika als een veilige en stabiele plek in vergelijking met de wanhopige situatie waar ze voor vluchten, zoals Zimbabwe, Somalië en zelfs andere delen van Zuid-Afrika. Gabriele Santi, projectcoördinator voor Artsen Zonder Grenzen in Johannesburg, waar duizenden migranten in sloppenwijken leven, zegt: “Deze migranten hebben geen keuze. Ze moeten hun land van oorsprong verlaten om te overleven. In Zuid-Afrika echter krijgen ze te maken met uitbuiting, discriminatie en armoede. In het verleden zagen we we al xenofoob geweld. Artsen Zonder Grenzen heeft patiënten behandeld die verkracht, geslagen en gemarteld waren of brandwonden hadden, of die gedwongen werden om anderen zulke dingen aan te doen.”
Artsen Zonder Grenzen heeft in de binnenstad vanJohannesburgvreselijke leefomstandigheden gezien. De krotgebouwen zijn overbevolkte doolhoven zonder degelijke voorzieningen voor riolering en sanitair, met vervuild of ontoegankelijk water en weinig of geen elektriciteit. “Voor veel migranten is het elke dag vechten om te overleven,” zegt Santi. “Eten, kleding, onderdak en veiligheid gaan voor op alle andere behoeften, ook gezondheid.”
Door het huidige beleid van gedwongen uitwijzing en deportatie worden kwetsbare migranten aan nog meer risico's blootgesteld. Tijdens een recente politieactie in Johannesburg in de winter zagen we hoe meer dan 1500 mensen het gebouw opnieuw probeerden binnen te raken om hun spullen te halen. Bewoners zeiden dat de politie geweld gebruikte en de actie met getrokken wapens uitvoerde. Die gedwongen ontruimingen in Johannesburg zijn onaanvaardbaar en dwingen de migranten de straat op. Deportatie of gedwongen terugkeer van die migranten naar de uitzichtloze situatie waar ze oorspronkelijk voor vluchtten, is al even onverantwoord.
De nieuwe overeenkomst tussen Artsen Zonder Grenzen en de gezondheidsdienst van de stadJohannesburgis een cruciale eerste stap om de gezondheidskloof in migrantengemeenschappen aan te pakken. Het is een voorbeeld van meer samenwerking tussen organisaties, die nodig is om efficiënt te kunnen reageren op migratieproblemen. Santi gaat verder: “In alle andere situaties met vluchtelingen en asielzoekers zijn de verantwoordelijkheden duidelijk verdeeld, maar in deze stedelijke omgeving is het een pak moeilijker om oplossingen te vinden. Daarvoor is flexibiliteit nodig, en samenwerking: tussen regeringen, nationaal, gemeentelijk, niet-gouvernementeel, en burgerverenigingen.”
Door de penibele situatie van de overlevingsmigranten in Zuid-Afrika, politie-invallen voor gedwongen uitwijzingen en het naderende einde van het verbod op deportatie van Zimbabwaanse migranten zonder papieren, dreigen deze mensen nog dieper in de problemen te komen, wat hun gezondheidssituatie niet ten goede komt. Artsen Zonder Grenzen concentreert zich in Johannesburg vooral op dat migranten tijdens vorige deportatiedreigingen onderdoken, waardoor ze nog minder toegang hebben tot gezondheidszorg. Dat maakt het heel moeilijk voor patiënten om hun medicijnen te blijven innemen zoals het moet, vooral voor chronische aandoeningen zoals hiv en tuberculose.
Artsen Zonder Grenzen roept de Zuid-Afrikaanse regering op om het verbod op deportaties te verlengen en een humane en uitgebreide oplossing te zoeken om migranten en asielzoekers te helpen. Artsen Zonder Grenzen eist dat de onverantwoorde politie-invallen met gedwongen uitwijzing tot gevolg onmiddellijk stopgezet worden.
