Gebrekkige medicijnbevoorrading bedreigt succes grootste HIV/aidsprogramma wereldwijd

In de meeste Zuid-Afrikaanse provincies is de voorraad basisgeneesmiddelen tegen hiv en tuberculose vrijwel uitgeput. De gezondheidscentra kunnen hun patiënten niet langer de voorgeschreven hoeveelheid geneesmiddelen tegen hiv of tuberculose verschaffen, terwijl die wel nog beschikbaar zijn in de nationale opslagplaatsen. Dat blijkt uit een rapport van het Stop Stock Outs Project, een burgerinitiatief. In Zuid-Afrika is 18,5% van de volwassenen seropositief, en krijgen zo’n 3 miljoen mensen een aidsremmende behandeling.

 “Deze situatie is onaanvaardbaar. Het zijn immers de patiënten die de tol betalen. Ze zijn afwezig op hun werk of op school om hun geneesmiddelen op te halen, om dan te moeten horen dat hun geneesmiddel niet aangekomen is, of dat ze een andere dag moeten terugkomen. De patiënten moeten zich strikt aan hun dagelijkse behandeling houden. Indien onbehandeld, kan hun ziekte snel verergeren en kunnen ze eraan sterven. Dan kan het toch niet dat onze gezondheidsdepartementen de bevoorrading met geneesmiddelen niet garanderen?” protesteert dokter Indira Govender van Landelijke Artsenvereniging van Zuid-Afrika (RuDASA).

Logistieke problemen

Uit het onderzoek blijkt dat de meeste geneesmiddelen opgeslagen zijn in magazijnen op Zuid-Afrikaans grondgebied, maar dat ze de gezondheidscentra – en dus de patiënten – niet bereiken, door problemen met logistiek en beheer (verkeerde inschatting van de voorraden, transportproblemen enz.). Slechts een klein deel van de problemen is te wijten aan het feit dat de farmaceutische bedrijven er niet in slagen het land voldoende te bevoorraden.

 “Zuid-Afrika wil het aantal behandelde patiënten tegen eind 2016 van ongeveer 3 miljoen naar 4,6 miljoen optrekken. Het is nu dus meer dan ooit nodig om dit complex en diepgeworteld probleem aan te pakken, want het staat het succes van het grootste antiretrovirale programma ter wereld in de weg.”

Het probleem wordt wel erkend door de Zuid-Afrikaanse volksgezondheidsdiensten, zowel op nationaal als op provinciaal niveau.

Een wijdverspreid probleem in de regio

“Er bestaan geen andere landen in de regio met gelijkaardige onderzoeken. Maar de vele beheers- en logistieke problemen die aan de basis liggen van de tekorten, zouden moeten worden opgelost in alle landen waar een toenemend aantal mensen een aidsremmende behandeling nodig heeft,” aldus Tinne Gils, regionaal apothekeres voor Artsen Zonder Grenzen (AZG). “In eerste instantie moeten de overheden inzien dat er een gebrek aan voorraad is, en moeten ze er iets aan doen. Ten tweede moeten patiënten en burgers hun regeringen om rekenschap vragen en met hen samenwerken om de gezondheidssituatie voor iedereen te verbeteren, door informatie te verschaffen over hoe ze de situatie zelf beleven.”