Een warm onthaal

‘We zijn in het district Bo net begonnen met het begeleiden van genezen patiënten naar hun woonplaats,’ zegt Esmee. ‘Veel mensen die hun strijd tegen ebola hebben gewonnen, hebben grote moeite om weer opgenomen te worden in hun gemeenschap. Het is daarom belangrijk dat we met ze meegaan en de mensen uitleggen dat mensen die genezen zijn geen gevaar vormen. Ook willen we laten zien dat je ebola kunt overleven. Dat weet nog steeds niet iedereen.’

Zelfs mensen die direct betrokken zijn bij de hulpverlening zijn soms nog verbaasd om erachter te komen dat genezen mogelijk is. ‘We vertrokken vroeg in de ochtend en onderweg kwamen we een alert team tegen die mogelijk besmette mensen opsporen,’ zegt Esmee. ‘Zij vroegen ons wat we gingen doen. Ze geloofden ons niet toen we zeiden dat we een genezen patiënt terugbrachten naar zijn woonplaats. Een van hen keek in de auto en herkende Moses: “Ik bracht hem naar Artsen Zonder Grenzen. Hij leeft nog!” Ze waren ontzettend blij hem te zien en waren oprecht verbijsterd om te zien dat iemand ebola kon overleven.’

Nog veel angst en ontkenning

Moses is leraar, een belangrijk persoon in zijn gemeenschap. Eenmaal aangekomen in het dorp werd het team dan ook opgewacht door vele mensen om hem te verwelkomen. ‘Het was echt een feest,’ vervolgt Esmee. ‘Alle vrouwen dromden om hem heen en Moses moest ze echt kalmeren. Ik werd zo geraakt door de liefde en acceptatie die ze lieten zien – dat is echt zeldzaam.’ Twee dagen later werd ook Moses’ zus genezen verklaard. Esmee begeleidde ook haar naar het dorp. ‘Iedereen was aan het zingen en dansen. We konden de auto bijna niet uitkomen. Het was echt een prachtig moment.’

We willen mensen hoop geven door ze te laten zien overleven mogelijk is”Toch krijgen niet alle mensen die ebola hebben overleefd zo’n warm welkom. ‘Onlangs brachten we Francis, een andere overlever, terug naar diens dorp. De bewoners waren zeer weifelend over zijn terugkomst. Francis en zijn broer werden zelfs beschuldigd van hekserij. Er heersten angst en ontkenning. Het leek erop dat het ontkennen van de ziekte hun manier was om zich ertegen te beschermen.’ 

Praten en aanraken

Ook in het dorp van Francis legden Esmee en haar team uit dat een genezen patiënt niet meer besmettelijk is. ‘Door met ze te praten en door te laten zien dat we Francis konden aanraken, hopen we dat hij toch geaccepteerd wordt in het dorp. Francis was in elk geval erg blij dat we met hem mee waren gegaan en bedankte ons uitvoerig.’

Het praten met de inwoners van de dorpen geeft het team van Esmee ook de gelegenheid om mensen voorlichting te geven over ebola: hoe je jezelf ertegen kunt beschermen en wat je moet doen als je ziek wordt. Genezen patiënten spelen hierin een belangrijke rol: zij kunnen mensen die symptomen vertonen, aanmoedigen om snel hulp te zoeken zodat zij een grotere kans op overleven hebben en voorkomen dat zij anderen besmetten. ‘We willen duidelijk maken dat de overlevers niet gevaarlijk zijn,’ zegt Esmee. ‘En we willen mensen hoop geven door ze te laten zien overleven mogelijk is.’

De namen van patiënten zijn veranderd.