6 concrete aanbevelingen voor de Belgische woonzorgcentra

Artsen Zonder Grenzen deed in juli onderzoek naar de geestelijke gezondheid en de behoefte aan psychosociale ondersteuning van de bewoners van woonzorgcentra . Vanuit dat onderzoek formuleren we nu zes concrete aanbevelingen voor een beter evenwicht tussen infectiepreventie en -controle en psychosociaal welzijn in de Belgische woonzorgcentra.

Het kwalitatief onderzoek, dat Artsen Zonder Grenzen deed in juni met de steun van lokale overheden, bestond uit focusgroepsgesprekken met personeel in acht verschillende woonzorgcentra, en 64 diepte-interviews met bewoners van dezelfde faciliteiten. Het onderzoek biedt inzichten in de ervaringen van bewoners tijdens het hoogtepunt van de pandemie.

Zo bleek dat het psychosociale welbevinden van bewoners veel sterker leed onder de lockdown-maatregelen dan onder angst voor het virus, die quasi afwezig bleek. Fysieke isolatie, het verlies van dagelijkse routines, het ontbreken van sociaal en fysiek contact en vooral het verlies van persoonlijke vrijheid, veroorzaakten nieuwe psychologische symptomen en verergerde reeds bestaande aandoeningen.

Bewoners misten activiteiten en stimulatie. Videochattechnologie was slechts van beperkt nut en bezoeken achter een plastic of glazen scherm waren meestal beperkt tot één bezoeker per persoon en voor een korte periode met beperkte privacy.

onze 6 aanbevelingen, die we nu al implementeren

De onderzoeksresultaten benadrukken de dringende noodzaak om maatregelen in infectiepreventie en -controle en sociaal en mentaal welzijn in evenwicht te brengen. We maken nu 6 voorstellen voor preventieve strategieën, om de gevolgen voor de geestelijke gezondheid van lockdown-maatregelen te verminderen.

1. Zorg voor veilig maar zinvol sociaal contact en persoonlijke interactie
2. Ga door met individuele en groepsactiviteiten mét inachtneming van de maatregelen voor infectiepreventie en -controle
3. Behoud essentiële gezondheidszorg voor bewoners
4. Verbeter de informatie-uitwisseling en communicatie met bewoners
5. Bied up-to-date opleiding op maat aan voor medisch en paramedisch personeel in woonzorgcentra
6. Bied zorg aan de zorgverleners door middel van proactieve psychologische ondersteuning van het personeel in woonzorgcentra, inclusief groepssessies over stressmanagement, angst en zelfzorg

Deze aanbevelingen worden concreter uitgewerkt in een document dat we nu al delen met de betrokken woonzorgcentra en overheden, hoewel de finale resultaten van dit onderzoek ten vroegste eind september in een wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd zullen worden. In de woonzorgcentra die we nu ondersteunen, implementeren we de aanbevelingen al, in samenspraak met het management en het personeel van woonzorgcentra. Tegelijk zetten we de opleiding van mobiele teams van lokale overheden in Vlaanderen verder.