Van BBQ-restaurant tot lokaal zorgcentrum:vrijwilligers bieden bijna alle humanitaire hulp in Kharkiv, Oekraïne
Ontmoet Dmitry Zakharov, eigenaar van een BBQ-restaurant en een carwash in Kharkiv. Tot de oorlog in Oekraïne uitbrak…
"Tijdens die allereerste dagen oorlog in Kharkiv, in februari, ging ik naar de supermarkt om eten voor mijn gezin te halen. Ik zag een lange rij mensen wachten om drinkwater te kopen, maar er was gewoon geen water meer in de rekken. Lang heb ik niet moeten nadenken toen…”.
Van restaurant naar humanitair hulpcentrum
Dmitry wist meteen wat hem te doen stond. Zijn restaurant had een eigen drinkwatervoorziening, dus begon hij gratis water weg te geven. Toen een plaatselijke vleesfabriek tijdens de gevechten moest sluiten, verzamelde hij het al het vlees en begon ook dat gratis uit te delen. Al snel moest zijn restaurant plaats ruimen voor een zelfbedacht humanitair hulpcentrum. In de eetzalen kwam plek voor medische verzorging voor iedereen die dat nodig had. Dmitry organiseert (nu nog steeds) ook dagelijks voedzame afhaalmaaltijden, ook die biedt hij gratis aan de gemeenschap aan. En Dmitry is lang niet de enige vrijwilliger die quasi meteen zijn buurt te hulp is geschoten.
Vrijwilligers en organisaties bieden de voornaamste humanitaire hulp
Toen Artsen Zonder Grenzen vanaf maart in de eerste steden toekwam om medische en humanitaire noodhulp te bieden aan de slachtoffers van de oorlog, viel onze teams meteen op hoe goed de eerste hulp al was georganiseerd. Een groot aantal Oekraïense vrijwilligersnetwerken, non-profitorganisaties en groepen uit het maatschappelijk middenveld waren heel snel gemobiliseerd. Zij verstrekten toen al de voornaamste humanitaire hulp aan zij die het nodig hadden.
Artsen Zonder Grenzen werkt samen vrijwilligersorganisaties
Dat zag ook Barbara Hessel, projectcoördinator van AZG in Kharkiv: "Onze rol lag erin om vooral te versterken wat andere organisaties al hadden opgebouwd. Tot op vandaag bieden deze lokale groepen nog steeds het overgrote deel van alle humanitaire hulp in Oekraïne.”
Vandaag werken onze teams samen met Dmitry, in zijn omgevormd restaurant. Een dokter en psycholoog van AZG bieden consultaties in het voorste gedeelte van het restaurant, terwijl verpleegkundigen een zaal verder infusen toedienen aan kankerpatiënten. In de keuken bereiden vrijwilligers uit de gemeenschap elke dag maaltijden voor ongeveer 1.200 mensen.
Tientallen groepen, die alle steun van AZG kunnen gebruiken
Zoals Dmitry Zakharov zijn er velen. Oekraïense burgers die zich elke dag weer keihard inzetten om hun getroffen buurt, wijk, stad zo goed als het kan, vooruit te helpen. En daarbij hun leven zoals ze het kenden voor de oorlog, compleet hebben heringericht. Net als met Dmitry, werkt AZG in grote delen van Oekraïne samen met heel wat andere burgerprojecten in Oekraïne.
Het gaat om tientallen lokale groepen van vrijwilligers die duizenden voedseldozen afleveren in afgelegen dorpen, tot de spoorwegautoriteiten die treinen leveren voor de medische evacuatiediensten van AZG, tot vrijwillige chauffeurs die medicijnen aan de deur van de patiënten afleveren. "Dit zijn de juiste mensen om hulp te verlenen aan hun gemeenschappen," zegt Hessel. "Ze waren natuurlijk vóór Artsen Zonder Grenzen en zullen er nog zijn als wij in Oekraïne niet meer nodig zijn. Ondertussen kunnen ze al onze steun gebruiken.”
AZG biedt ook psychologische steun aan vrijwilligers
Zelfs nu de oorlog voortwoedt, met steeds meer doden en mensen op de vlucht en steeds meer economische ellende, willen de vrijwilligers en organisaties van geen ophouden weten. Integendeel, mensen als Dmitry zeggen net dat ze nóg meer willen doen.
Hoe inspirerend dat ook is, toch moet er een kanttekening worden gemaakt volgens Hessel. "Veel mensen hebben geen inkomen meer - waar ligt hun omslagpunt? Hoe lang kan dit nog doorgaan? Velen werken 24 uur per dag. Om nog maar te zwijgen hoe emotioneel slopend het is voor hen, om elke dag te zien wat zij zien. Zeker omdat heel veel van die vrijwilligers zelf natuurlijk oorlogsslachtoffer zijn.”
Om dit te helpen aanpakken, is AZG in Kharkiv begonnen met het psychologisch ondersteunen van vrijwilligers. We leren hen zelfzorg en stressmanagement aan. "Ze verdienen absoluut erkenning voor het werk dat ze doen", zegt Camilo Garcia die de psychologische steun van AZG in Kharkiv coördineert. "Maar we willen hen vooral heel duurzaam ondersteunen, zodat ze hun lotgenoten in nood kunnen blijven helpen."