Sinds het begin van de oorlog in februari 2014 reageert Artsen Zonder Grenzen (AZG) op de humanitaire behoeften in Oekraïne. 24 februari 2022 markeert enkel de escalatie van de oorlog. Het is cruciaal om te onthouden dat er al veel mensen hebben geleden en zijn gestorven door de gevechten, vóór februari 2022. Voor degenen die in dorpen dicht bij de frontlinies wonen, is het de afgelopen negen jaar een strijd geweest om de nodige gezondheidszorg te krijgen.
De oorlog duurt voort in Oekraïne en miljoenen mensen blijven ontheemd. De dagelijkse beschietingen en gevechten in het oosten en zuiden van het land, zorgen voor aanhoudende verschrikking en angst bij de mensen. Vijf miljoen mensen zijn nog steeds ontheemd en leven vaak onder moeilijke omstandigheden in schuilplaatsen. Duizenden mensen, vooral ouderen en mensen met een handicap, leven nog steeds in het oorlogsgebied dicht bij de frontlinies. Velen verblijven ondergronds of in beschadigde huizen, vaak in erbarmelijke omstandigheden zonder licht, verwarming, schoon water, voedsel of medicijnen.
De oorlog verstoort de toegang tot gezondheidszorg
AZG verleent gezondheidszorg aan mensen die door de oorlog getroffen zijn in de regio's Donetsk en Luhansk. Door de drastische verandering van de context op 24 februari 2022 en de intensievere gevechten hebben we echter een stap terug moeten doen. We hebben nu geen toegang meer tot de gebieden die door Russische troepen worden gecontroleerd. In sommige van deze gebieden waren wij al negen jaar aanwezig. De oorlog heeft de toegang tot de gezondheidszorg verstoord, terwijl de humanitaire en medische behoeften blijven toenemen. De enorme behoeften die wij zagen toen we in de heroverde gebieden aankwamen, maakten ons nog meer bezorgd over de mogelijke behoeften van mensen die we niet kunnen bereiken. In het hele land blijft de geestelijke gezondheid een ernstig probleem. Onze teams hebben alarm geslagen over de verontrustende psychologische symptomen die zij zien bij kinderen, ouderen en gezondheidswerkers.
Samenwerking met lokaal personeel
AZG-teams werken nauw samen met gezondheidsinstellingen en lokale gemeenschappen in Oekraïne om de medische behoeften vast te stellen en erop in te spelen. Momenteel is de prioriteit het waarborgen van de continuïteit van de zorg voor patiënten via mobiele klinieken in gebieden dichtbij de frontlinies of gebieden die onlangs zijn heroverd. Wij helpen ook bij de evacuatie van patiënten naar veiliger gebieden door middel van ambulances en via een medische trein.
Voor oorlogsgewonde patiënten, waar de medische humanitaire behoeften enorm zijn, blijven wij helpen bij de behandeling door o.a. het verstrekken van hulpmiddelen en fysiotherapie. We proberen kloven te overbruggen door medische donaties en opleiding te verstrekken aan gezondheidswerkers, ziekenhuizen en gespecialiseerde instellingen voor mensen met speciale behoeften. We werken ook samen met tientallen lokale groepen van vrijwilligers die duizenden voedseldozen en hulpgoederen afleveren in afgelegen dorpen tot vrijwillige chauffeurs die medicijnen bij de patiënten afleveren.
Geschiedenis Artsen Zonder Grenzen in Oekraïne
AZG werkte voor het eerst in Oekraïne in 1999 en ondersteunde het ministerie van Volksgezondheid bij de behandeling van HIV. Van 2011 tot 2014 leidde AZG een programma voor resistente tuberculose binnen het regionale gevangeniswezen in Donetsk. Vanaf 2014 reageerde AZG op de oorlog in Oost-Oekraïne en coördineerden we gespecialiseerde programma's voor de behandeling van infectieziekten, zoals hepatitis C. Toen de huidige oorlog in februari 2022 een escalatiepunt bereikte, beheerde AZG een project voor resistente tuberculose in Zhytomyr, een HIV-project in Sievierodonetsk. We werkten ook aan een betere toegang tot eerstelijnsgezondheidszorg voor slachtoffers van het conflict in Oost-Oekraïne. Deze projecten werden echter opgeschort. We heroriënteerden onze activiteiten om in te spelen op nieuwe behoeften die door de oorlog waren ontstaan.
