Rapport resistente tuberculose: besmetting via lucht van MDR-TB neemt toe
Lang werd gedacht dat resistente tuberculose, een moeilijk te behandelen vorm van de dodelijke ziekte tuberculose, vooral optrad als gevolg van een afgebroken kuur voor gewone tbc. Uit een onderzoek van Artsen Zonder Grenzen blijkt echter dat een-op-een besmetting van multiresistente tbc (MDR-TB) toeneemt, tot op 35% van alle nieuwe tbc-patiënten. MDR-TB wordt net zoals gewone tuberculose via tuberculosebacterieën in de lucht, bij hoesten en niezen bijvoorbeeld, overgebracht. De oorzaak: 5 grote hiaten in de tbc-zorg die daarmee achterloopt op internationale aanbevelingen en bewezen betere aanpakken. Dat staat in het rapport ‘Out of Step’ dat Artsen zonder Grenzen vandaag presenteert tijdens een belangrijke internationale tbc-conferentie in Barcelona. Als we willen voorkomen dat de wereldwijde tbc-epidemie nog groter wordt, moet hier snel verandering in komen.
1 op 3
Artsen Zonder Grenzen heeft het onderzoek uitgevoerd in 8 landen waar tbc een groot probleem is en waar haar hulpverleners tbc-patiënten behandelen: Brazilië, India, Kenia, Myanmar, Rusland, Zuid-Afrika, Oezbekistan en Zimbabwe. ‘In een aantal van de voormalige Sovjetstaten lijdt 1 op de 3 mensen die nog niet eerder voor tbc zijn behandeld aan de multiresistente vorm, wat erop wijst dat het van mens tot mens is overgebracht. In Bombay, India, zien we dat deze overdracht de grote veroorzaker van resistente tuberculose is in sloppenwijken en voor mensen die zeer bevattelijk zijn voor ziekten zoals mensen met hiv,’ aldus Petros Isaakidis, epidemioloog en onderzoeker van Artsen Zonder Grenzen. ‘Resistente tbc is een ramp, veroorzaakt door jaren van verwaarlozing en een trage, hapsnap respons. Landen moeten hun aanpak van MDR-TB flink updaten en nieuwe tools omarmen.’
5 grote hiaten aanpak tbc
De twee grootste problemen bestaan uit een tekortkoming in het diagnosticeren van, en de behandeling voor resistente tbc. Volgens de laatste door de Wereldgezondheid bekendgemaakte cijfers krijgt nog niet 1 op de 3 mensen de juiste diagnose en krijgt maar 1 op de 5 een goede behandeling ervoor. In het Artsen Zonder Grenzen tbc-rapport worden 5 hiaten in de aanpak van tbc vastgesteld:
- Er wordt te weinig getest op resistente tbc – de labtest die nodig is voor een juiste diagnose is beperkt beschikbaar voor landen
- Te weinig mensen met resistente tbc worden behandeld – een vroege behandeling is cruciaal om verspreiding te voorkomen, in de helft van de onderzochte landen kreeg minder dan driekwart een behandeling
- De behandelingsaanpak is verouderd, duur en tijdrovend (opname in ziekenhuis) terwijl behandeling dichterbij of zelfs thuis bij de patiënt dezelfde resultaten biedt met als grote voordelen minder kosten en een verbetering in het welzijn van de patiënt
- Landen hebben maar beperkte toegang tot nieuwe tbc-medicijnen (bedaquilline en delamanide) of tot de zogenoemde herbestemde medicijnen: medicijnen die niet voor tbc zijn ontwikkeld, maar wel baat zouden kunnen bieden. Alleen één nieuw medicijn, bedaquiline, is nu beschikbaar voor de landen, maar enkel in het kader van de zogeheten ‘compassionate use-uitzondering waarbij niet-geregistreerde geneesmiddelen voor mogen worden geschreven ofwel voor een individuele patiënt ofwel voor ‘schrijnende gevallen’. Geen enkele van de 8 onderzochte landen hebben de herbestemde medicijnen opgenomen in hun lijst van voor tbc-behandeling toegestane medicijnen.
- Landen hebben te weinig fondsen voor hun landelijke tbc-programma’s – lage inkomenslanden Kenia, Myanmar en Zimbabwe hebben enkel financiering voor de helft van het geld dat zij nodig hebben.
Oorzaken: achterblijven van registratie en R&D
Waar ligt dit aan? ‘Farmaceutische bedrijven en landen treuzelen met het registreren van medicijnen. Er wordt te weinig klinisch onderzoek (onderzoek op patiënten) uitgevoerd om uit te zoeken of toepassing van de nieuwe tbc-medicijnen kan leiden tot kortere, beter verdraagbare en effectievere kuren – wat nog eens de gebreken van de drijfveren voor medische innovatie aantoont. Het is hoog tijd dat tbc research en ontwikkeling hoger op de agenda komt en genoeg fondsen krijgt; zodat de juiste diagnostiek en behandelingen snel binnen het bereik komt van de mensen die die hard nodig hebben,’ aldus Grania Brigden, tbc-adviseur van de MSF Access Campaign, de internationale campagneorganisatie van Artsen Zonder Grenzen voor toegang tot betere medicijnen en diagnostiek