Vrouwen en kinderen getraumatiseerd door geweld
Brussel. In een van de klinieken in Mogadishu, waar Artsen Zonder Grenzen momenteel kinderen jonger dan twaalf en zwangere vrouwen behandelt, vertonen verschillende patiënten problematisch gedrag of ernstige psychologische problemen die het gevolg zijn van het geweld. De kinderen zijn angstig, bedwateren en zijn extreem aanhankelijk.
De moeders weten niet wat ze met het gedrag van hun kinderen aanmoeten en hebben vaak zelf ook potentieel traumatiserende gebeurtenissen meegemaakt: zij zijn bijvoorbeeld terechtgekomen in kruisvuur, getuige geweest van moorden of zagen voor hun ogen hoe hun huis werd vernield.
De bevolking van Mogadishu krijgt elke dag opnieuw te kampen met bombardementen, beschietingen, plunderingen en gevechten. “De inwoners leven in zeer moeilijke omstandigheden en vrezen voortdurend voor hun eigen leven of dat van hun naasten,” aldus de AZG-expert mentale gezondheid Kaz de Jong, net terug uit Mogadishu. “Intussen is iedereen al wel eens met een of andere vorm van geweld geconfronteerd. Of ze hebben iemand verloren, of ze zagen iemand voor hun ogen gedood of mishandeld worden, of ze hebben op een gegeven moment voor hun eigen veiligheid gevreesd.”
Op dit ogenblik behandelt AZG wekelijks tussen 400 en 450 kinderen. “De helft van de kinderen die ik vorige week in de kliniek zag, vertoont gedragsstoornissen,” gaat hij verder, “en kampt met symptomen als agressie en slaapproblemen”.
Ook veel moeders en zwangere vrouwen vertonen kenmerken van psychologische problemen, zoals teruggetrokkenheid, concentratieproblemen, flashbacks, benauwdheid, verdriet en wanhoop. “Daardoor kunnen zij niet goed functioneren en voor hun kinderen zorgen”, legt de Jong uit. “Ze lijken volledig in beslag genomen door hun eigen situatie na alles wat ze hebben meegemaakt. Ze willen hun kinderen niet verwaarlozen, maar ze zijn simpelweg niet in staat om hen aandacht te schenken.”
Tot overmaat van ramp zijn de traditionele hulpmechanismen – zoals binnen de familie - veel minder beschikbaar geworden door de verplaatsingen. “Veel van de vrouwen met wie ik sprak, waren al een of twee keer op de vlucht geslagen, sommigen zelfs nog meer”.
“Als moeder én kind dergelijke symptomen van ernstige stress en gedragsveranderingen vertonen,” aldus de Jong, “zullen de kinderen nog kwetsbaarder worden en neemt de kans op ondervoeding en kinderziekten toe”.
AZG-expert in mentale gezondheid Kaz de Jong is net terug van een week in Mogadishu, waar hij de geestelijke gezondheidstoestand heeft geëvalueerd van de patiënten in één van de AZG-klinieken voor kinderen jonger dan twaalf en zwangere vrouwen.