Moeders in humanitaire crisissen
Op 11 mei is het moederdag! Artsen Zonder Grenzen wil die dag een eerbetoon aan de moeders in humanitaire crisissen. Zij moeten zich elke dag tot het uiterste inspannen voor het overleven van hun familie. Deze moeders zijn kwetsbare maar tegelijk erg sterke vrouwen.
We bieden je de mogelijkheid een gratis wenskaart naar jouw moeder sturen, en zo ook je waardering voor de moed van deze vrouwen overal ter wereld te tonen. Je kan de wenskaart gratis per post of per e-mail versturen.
Lees de verhalen over moeders in
Bevallen tussen rondfluitende kogels
door Ann Van Haver, vroedvrouw
"In de Centraal-Afrikaanse Republiek bevechten verschillende groepen mekaar, erg hevig en gewelddadig . De mensen in de hoofdstad Bangui de stad zijn bang en zoeken veiligheid in vluchtelingenkampen. Kleine en grote kampen liggen verspreid over de stad. Het grootste is Mpoko, bij de luchthaven, en daar werk ik. Er wonen tot 100.000 mensen, in huizen van palmbladeren en oude lappen stof.
Al die mensen hebben nood aan medische zorg, want ze worden ziek, raken gewond, of moeten bevallen. Op 100.000 mensen mogen we ongeveer 360 bevallingen per maand verwachten. Veel baby’s worden prematuur geboren, door de stress van de moeder. Ook miskramen en abortussen (onveilig, zelf uitgevoerd) zijn schering en inslag.
Hopen werk dus. Dat doen we in 3 gezondheidcentra en een heus ziekenhuis in het kamp. Ik ben verantwoordelijk voor de materniteit. Wanneer er geschoten wordt – en dat gebeurt geregeld – moet iedereen op de grond gaan liggen. Het ziekenhuis is beschermd tegen kogels met een muur van hout en zand, 70cm dik, maar toch nemen we deze voorzorgen.
Op een dag waren er om tien uur ‘s ochtends vijf vrouwen in arbeid. Twee waren vergevorderd, ze gingen bijna bevallen, maar moesten toch geregeld op de grond gaan liggen voor de veiligheid. Een vrouw had het heel lasting en ik kroop tot bij haar. Ze had volledige ontsluiting. We deden de bevalling op de grond, ik op mijn buik, mijn hoofd tussen haar benen, mijn armen voor mij gestrekt. Niet zo handig, maar toch gelukt – ik wist niet dat ik mijn borstkas zo lang van de grond kon houden zonder op mijn armen te steunen. De baby gaf ik door aan een vroedvrouw die naast mij lag en mij materiaal aangaf. Even later konden we we rechtstaan en ontmoetten mama en baby elkaar.
Later die dag was er nog een bevalling, deze keer van een vrouw die al 30 was, en haar eerste kindje. Ze had al drie miskramen gehad vóór deze zwangerschap. Toen de baby er net uit was moesten we weer tegen de grond duiken. Een mama die in deze omstandigheden moet bevallen en dan toch zo een mooie glimlach kan schenken aan haar kindje, dat ze onmiddellijk in haar armen sluit, dat geeft hoop en snijdt tegelijk door mijn hart."
Een baby met tetanus
door Nele Segers, vroedvrouw
"Marial was 4 dagen oud toen hij aan kwam op de materniteit. Zijn moeder Akech was ongerust: sinds gisteren wou Marial niet meer aan de borst. Konden ze in het ziekenhuis iets voor hem doen?
Zoals zovele vrouwen in Zuid-Sudan kan Akech niet lezen of schrijven. Door oorlog en armoede heeft ze nooit de kans gehad naar school te gaan. Maar wat het betekent om moeder te zijn, dat heeft niemand haar ooit moeten uitleggen. De ongerustheid, bezorgdheid, en angst die er bij het moederschap komen kijken kent ze meer dan genoeg. Niemand heeft haar moeten vertellen dat als Marial niet terug van de borst begint te drinken, hij niet lang meer te leven heeft.
Wat niemand Akech echter ooit vertelde, was dat er een ziekte als tetanus bestaat, hoe deze ziekte wordt overgedragen en dat ze zichzelf en het kind hiertegen kon beschermen tijdens de zwangerschap - misschien is het nog een geluk dat ze niet beseft wat de overlevingskansen van een kind met tetanus zijn. Marial heeft echter geluk gehad. Hij is er door gekomen, mede omdat Akech zich door haar ongerustheid snel naar het ziekenhuis heeft laten leiden.
Zij heeft gezworen dat ze zichzelf en haar toekomstige kinderen zal laten vaccineren. Zelfs als ze daarvoor 35 km achter op de fiets over slechte zandwegen tot aan het ziekenhuis moet rijden. Want de inspanningen die een moeder voor haar kind zou doen, zelfs tenkoste van zichzelf, heeft niemand haar moeten leren."
Recht op levensreddende zorg
door Wilma van den Boogaard, medisch coordinator
Hoeveel vrouwen hebben eigenlijk hulp nodig tijdens een bevalling? Het is iets waar we niet meer zo bij stilstaan, omdat het zo gewoon is dat die hulp er is.
Maar in Burundi ligt dit niet zo voor de hand. Bij elke vrouw die met spoed per ambulance bij naar ons project in Kabezi werd gebracht, voelde je dat erg sterk. Er waren veel vrouwen bij die al uren, soms zelfs dagen, aan het bevallen waren, en pas erg laat naar een gezondheidscentrum waren gegaan. Soms was de baby al gestorven. Maar meestal leefde hij gelukkig nog en konden we met niet al te gesofistikeerde technologogie zowel de baby als de moeder redden.
Hoe is het voor een moeder om haar pasgeboren kind te verliezen? Ik denk dat het antwoord universeel is: “heel erg” en “onbeschrijflijk!” Opnieuw, bij ons gebeurt dit gelukkig niet vaak, maar in Burundi heel vaak. En het verlies van de pasgeboren baby is vaak niet eens de enige/eerste. De vraag luidt nu dus: “hoe is het voor een moeder om alwéér een (pasgeboren) kind te verliezen?”
Ik ben dan ook enorm blij dat ons project in Kabezi zoveel vreugde heeft gegeven aan al die moeders en baby’s die in leven zijn gebleven. Het zijn niet de cijfers die dit gevoel weergeven. Het is de glimlach op het vermoeide gezicht van een moeder, de omarming van blijdschap, het verlegen dankwoord, en soms zelfs de naam die de baby krijgt.
Een moeder in Burundi heeft vaak de keuze niet om het beste voor haarzelf en haar kind te kiezen. Die keuze is zeker in de afgelegen gebieden niet aanwezig. Ons project heeft laten zien dat beiden zowel moeder als baby zorg mogelijk zijn voor niet al te veel geld, iets wat elke moeder in de wereld verdient en recht op heeft!