Levensomstandigheden van ontheemden verslechteren

Bijna drie weken na de eerste uitbarstingen van geweld tegen buitenlanders in Johannesburg, blijft AZG medische hulp bieden aan ontheemden in de hele stad. AZG ging ook van start met nieuwe activiteiten als antwoord op de onrust in Kaapstad de voorbije week.

Het geweld, dat voor het eerst uitbrak in township (sloppenwijk) Alexandra op zondag 11 mei, verspreidde zich snel naar andere townships in Johannesburg en andere delen van het land, waaronder de provincie Westkaap. Volgens het VN-Hoogcommissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR) zijn naar schatting 100.000 op de vlucht.

Naar aanleiding van de aanvallen in Johannesburg, biedt AZG medische bijstand aan mensen die gevlucht zijn naar politiebureaus, openbare gebouwen en kerken. Na evaluaties op 20 verschillende locaties, zijn nu mobiele AZG-teams aanwezig op 15 plaatsen. Het team deed al meer dan 2500 consultaties en verdeelde 1800 dekens, hygiënekits en plastic zeilen op de plaatsen waar de omstandigheden het slechtst zijn. Met het verstrijken van de tijd wordt de situatie van de ontheemden in hun tijdelijke onderkomens steeds benarder.

“Sommige mensen slapen nog altijd buiten, het sanitair volstaat niet, de hygiëne verslechtert,” zegt Bianca Tolboom, AZG-verpleegkundige. “Onze patiënten vertellen ons dat ze in de val zitten en nergens heen kunnen, en dat niemand hen kan beschermen. Ze zijn al getraumatiseerd door geweld en ontheemding, en de onzekerheid over de toekomst vergroot hun angst.”

In Kaapstad is een urgentieteam aanwezig om de medische noden te lenigen en dekens en voedsel te verdelen op vijf locaties waar sinds de aanvallen meer dan 1000 mensen zijn heen gevlucht. AZG richt haar activiteiten op Khayelitsha, een grote township waar AZG sinds 1999 HIV- en tbc-zorg biedt. AZG ondersteunt er momenteel de basisgezondheidszorg en doorverwijzingen naar bestaande gezondheidsfaciliteiten, in samenwerking met stedelijke en provinciale volksgezondheidsdepartementen.

Hoewel het geweld gericht is tegen buitenlanders uit verscheidene landen, bevinden de Zimbabwanen in Zuid-Afrika zich in een uiterst kwetsbare positie omdat ze geen wettelijke status hebben.
“Zimbabwanen die hun thuisland zijn ontvlucht, moeten nu terugkeren,” zegt Rachel Cohen, AZG-landverantwoordelijke in Zuid-Afrika. “Sinds 2007 werken we met deze bevolkingsgroep in Johannesburg en in Musina, aan de grens met Zimbabwe. We stellen vast dat veel Zimbabwanen geen hulp zoeken uit angst voor deportatie. Dit heeft een ernstige impact op de toegang tot gezondheidszorg voor de meest kwetsbare mensen, vooral in het licht van het recente geweld.”
AZG is sinds 1999 aanwezig in Zuid-Afrika en biedt HIV- en tbc-zorg in Khayelitsha, Kaapstad. Sinds december 2007 werkt AZG ook in centraal Johannesburg en in Musina, in de provincie Limpopo, waar ze medische zorg biedt aan Zimbabwanen die naar Zuid-Afrika vluchten. Naar aanleiding van het recente geweld en de onrust, werd het bestaande team versterkt met 6 internationale en 30 nationale medewerkers.