Honger, overstromingen en cholera: Tsjaad wordt drie keer getroffen

Na een lange periode van droogte in Tsjaad hebben stortregens de gewassen verwoest, waterputten overstroomd en dorpen geïsoleerd. Omdat de bevolking verzwakt is door ondervoeding en geen toegang heeft tot zuiver water, is ze erg kwetsbaar voor het uitbreken van cholera in de regio.

“Na een lange periode van droogte keek iedereen uit naar het regenseizoen, maar dit jaar kwamen de regenbuien vroeger en waren ze zwaarder dan verwacht,” aldus Oscar Niragira, medisch coördinator voor Artsen Zonder Grenzen in Tsjaad.
In plaats van het droge land en de dorre velden opnieuw te laten bloeien, werden veel pas geplante gewassen door de stortbuien weggespoeld. Daardoor verloren heel wat mensen het voedsel dat ze voor hun gezinnen kweekten, de gewassen die ze zouden verkopen om andere dingen te kunnen kopen en de zaden die ze voor de volgende oogst nodig zouden hebben.
De overstromingen vormden niet alleen een bedreiging voor het inkomen van veel Tsjadiërs, ze hebben er ook voor gezorgd dat veel mensen geen toegang meer hebben tot medische behandeling. Een aantal dorpen, dicht bij de projecten van Artsen Zonder Grenzen in Am Timan en Kerfi, zijn volledig omringd door water, waardoor de mensen – en dan vooral de zieken – de gezondheidsinstellingen niet kunnen bereiken. Zodra de wegen en wadi’s weer begaanbaar worden, verwachten de teams van Artsen Zonder Grenzen veel meer patiënten in de getroffen gebieden. Zelfs vóór het regenseizoen begon, zagen de teams een stijging in het aantal ondervoede patiënten. In de komende weken verwachten ze nog meer gevallen van ondervoeding, malaria, parasitose, huidinfecties en diarree.
“We hebben een evaluatie uitgevoerd in Kishena, een overstroomd dorp op tien kilometer van Kerfi. Daar hebben we mensen gezien die het erg moeilijk hadden om voedsel te vinden. Daarom aten ze wilde granen die ze in het wild vonden en die ze normaal niet zouden eten,” aldus Niragira. “Bovendien ontdekten we dat veel waterputten overstroomd en vernietigd waren tijdens de regenbuien en dat de mensen van vuile waterbronnen moesten drinken. Ze gebruikten ongekookt water van de wadi’s voor alles: drinken, koken en wassen.”
In dergelijke omstandigheden kan cholera zich erg gemakkelijk verspreiden en in heel Tsjaad werden officieel al gevallen van cholera gemeld. Tussen eind juni en eind september werden er in 12 gezondheidsdistricten, en dan vooral in het centrum en het westen van Tsjaad, 2.422 gevallen van cholera en 109 doden geregistreerd. Momenteel biedt Artsen Zonder Grenzen hulp bij uitbraken in Ndjamena, de regio Lac en Bokoro, waar tot vandaag meer dan 1.300 patiënten met de steun van Artsen Zonder Grenzen werden behandeld. “Op die plekken hebben we in samenwerking met het ministerie voor Volksgezondheid behandelingscentra voor cholera opgericht en voorzien we in technische hulp en steun wat water en sanering betreft,” zegt Niragira.
Niet alleen overstroomde waterputten verhogen de kans op cholera-uitbraken, maar ook het gebrek aan latrines in veel streken. Ook andere factoren dragen bij aan de situatie. Alexis Bahati, hoofd van het medische team voor Artsen Zonder Grenzen in Bokoro, geeft meer uitleg: “Cholera is seizoengebonden in Tsjaad en grotere uitbraken komen voor in cycli. Dat er nu meer mensen ziek worden en cholera krijgen, is heel waarschijnlijk te wijten aan het feit dat de zware regenval en overstromingen een bevolking hebben getroffen die al verzwakt was. Onlangs waren er immers uitbraken van de mazelen en leden erg veel mensen aan ondervoeding, dus het immuunsysteem van die mensen was al verzwakt. Dat is een typisch scenario voor de uitbraak van cholera.”
De voedselsituatie is nog steeds niet stabiel. “Onze grootste zorg voor de komende maanden is de zogezegde ‘hongerkloof’, de onzekere periode na de uitputting van de voedselvoorraden van vorig jaar en vóór de nieuwe oogst binnenkomt, die langer zal duren dan normaal,” aldus Niragira. Tot vandaag hebben de teams van Artsen Zonder Grenzen meer dan 27.000 ondervoede kinderen, van wie er 21.743 erg slecht aan toe waren, behandeld en we verwachten niet dat die cijfers in de komende weken zullen dalen.
Momenteel leidt Artsen Zonder Grenzen voedingsprogramma’s, zowel in de Tsjaadse regio’s Hadjer-Lamis, Batha, Guéra, Chari Baguirmi, Ouaddaï en Salamat, als in de hoofdstad Ndjamena. Sinds het begin van dit jaar werden 27.666 ondervoede kinderen opgenomen in de voedingsprogramma’s van Artsen Zonder Grenzen.