Gewelddadige demonstraties in Haïti elke dag heviger: een race om de gewonden te blijven verzorgen
Al maandenlang zien de Haïtianen hun koopkracht gestaag dalen. De nationale munt is gedevalueerd, de brandstofprijzen zijn gestegen, en er heerst een politieke sfeer van schijnbaar eindeloze patstellingen en schandalen. De bevolking is zoals steeds het eerste slachtoffer van deze sociaaleconomische crisis. In het afgelopen jaar zijn de grootschalige en soms gewelddadige demonstraties toegenomen. Ook het wapengeweld wordt ondertussen elke dag heviger.
49 mensen met schotwonden op twee weken tijd
In de eerste drie maanden van 2019 behandelden onze teams 237 patiënten met schotwonden in ons spoedhulpcentrum in de sloppenwijk Martissant, in Port-au-Prince. Dat zijn twee keer zoveel patiënten als dezelfde periode vorig jaar. Sinds op 9 juni de spanningen geëscaleerd zijn, vinden er bijna elke dag demonstraties en uitbarstingen van geweld plaats in steden als Port-au-Prince, Les Cayes en Gonaïves. Op slechts twee weken tijd - van 9 tot 25 juni – kwamen 49 patiënten met schotwonden toe in ons centrum in Martissant. 9 daarvan hadden levensbedreigende verwondingen.
“Het wapengeweld en de straatgevechten worden inderdaad heviger”, bevestigt Lindis Hurum, landcoördinator van Artsen Zonder Grenzen in Haïti. "De straten zijn gebarricadeerd. Overal is de woede, de angst en de wanhoop zijn voelbaar. Normaal zijn de straten van Port-au-Prince druk en levendig. Vandaag zijn ze compleet leeg. Iedereen vreest op elk moment een plotse uitbarsting van geweld. Niemand voelt zich veilig, ook onze medische teams niet. Zij hebben de afgelopen dagen te maken gehad met ernstige veiligheidsincidenten.”
Ook onze teams kunnen niet in veiligheid werken
Op 23 juni werd een ziekenwagen van Artsen Zonder Grenzen, die op dat moment net een zwangere vrouw naar het ziekenhuis bracht , door een groep van 20 gewapende mannen aan een barricade tegengehouden. Het team werd onder bedreiging van pistolen gedwongen om terug te keren. Op dezelfde dag werd een patiënt die ons centrum in Martissant verliet, doodgeschoten, vlak voor de hoofdingang, vlak voor ons veiligheidsbord waarop ‘wapens verboden' staat te lezen.
Elke dag wordt de omgeving gewelddadiger. En dat heeft gevolgen voor het werk onze teams en voor de openbare gezondheidszorg in het algemeen. De Haïtiaanse gezondheidsdiensten zijn onderbemiddeld, onderbemand en slecht uitgerust. Zij kunnen de huidige instroom van patiënten niet aan. Ondertussen beperken de veiligheidsproblemen de mobiliteit van het medisch personeel en het vervoer van medische apparatuur, bloed en medicijnen.
Fragiele gezondheidssituatie nog verslechterd
"De huidige crisis heeft de fragiele gezondheidssituatie nog verder verslechterd. Daardoor kan het sterftecijfer nog verder kan stijgen", stelt Hurum. "Er is sowieso al een gebrek aan artsen, geneesmiddelen en essentiële voorraden zoals zuurstof en elektriciteit in de openbare gezondheidszorg. Wanneer dan nog eens de instroom van het aantal patiënten zo enorm stijgt, komen alle elementen van een crisis in zicht.”
Ons noodhulpcentrum in Martissant is één van de weinige medische diensten die 24 uur per dag en 7 dagen per week operationeel zijn. Het centrum heeft een capaciteit van 26 bedden en biedt gratis levensreddende stabilisatie en zorg aan patiënten. Daarna dragen we de patiënten over aan grotere gezondheidsvoorzieningen met geavanceerde chirurgische capaciteit.
Het kan niet verder zo
"We werken dag en nacht om levens te redden in een zeer stressvolle omgeving", zegt Samira Loulidi, coördinator centrum in Martissant. "Wanneer patiënten aankomen, stabiliseren we ze en geven we ze eerste hulp, maar we zijn geen ziekenhuis. We hebben een functionerend verwijzingsysteem nodig om meer geavanceerde medische zorg voor traumapatiënten te garanderen. Vandaag hebben we moeten proberen bij twee of drie ziekenhuizen, en soms zijn het er meer, voordat we een oplossing voor een patiënt konden vinden. Soms hebben we minder succes. Er ontbreekt altijd wel iets, of het nu gaat om medisch personeel, bloed of medicijnen. Hoe kun je in dergelijke omstandigheden de noodzakelijke continuïteit van de zorg garanderen? Het kan gewoon niet verder zo.”
