Elke dag uitstel wet kost 700 mensenlevens

Artsen Zonder Grenzen (AZG) vraagt aan Kenia het wetsvoorstel over intellectueel eigendom (de Industrial Property Bill 2001) zo snel mogelijk goed te keuren. Morgen ligt het wetsvoorstel, dat de toegang tot betaalbare medicijnen verbetert, op tafel in het Keniaans parlement. Per dag dat de goedkeuring van de wet op zich laat wachten, sterven in Kenia 700 mensen aan de gevolgen van aids. Ook de Belgische Kamer roept in haar resolutie (april 2001) over 'de toegang van patiënten in de derde wereld tot geneesmiddelen' op om zo snel mogelijk de wet goed te keuren.

Na Zuid-Afrika is Kenia het tweede Afrikaanse land dat probeert om de toegang tot betaalbare geneesmiddelen wettelijk te verzekeren. Door de goedkeuring van deze wet vertaalt Kenia de TRIPS-akkoorden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) , die het intellectueel eigendom reguleren, in de nationale wetgeving. Het wetsvoorstel eerbiedigt de intellectuele eigendomsrechten (patentbescherming tot minimum 20 jaar) maar verzekert ook een betere toegang tot goedkopere medicijnen. Dat gebeurt aan de hand van de wettelijke vrijwaringsclausule rond dwanglicenties.
Daarnaast vraagt AZG ook de toevoeging van het amendement rond een tweede wettelijke vrijwaringsclausule, namelijk parallelle import of het recht 'to shop around the world' voor de goedkoopste gepatenteerde medicijnen. De Kenya Coalition for Access to Essential Medicines - waarvan AZG deelt uitmaakt - vreest echter dat de farmaceutische industrie de Keniaanse overheid onder zware druk zal zetten om deze vrijwaringsclausules uit het wetsvoorstel te schrappen.
In Kenya zijn naar schatting 2,3 miljoen mensen besmet met het HIV-virus en sterven dagelijks ongeveer 700 mensen aan HIV-gerelateerde infecties. Eén van de belangrijkste oorzaken hiervan is de hoge kostprijs van antiretrovirale (ARVs) en andere essentiële geneesmiddelen. In mei lag de goedkoopste prijs in Kenia voor een combinatie van ARVs tussen 1.330 en 1.620 dollar per patiënt per jaar. De meeste ziekenhuizen en individuele patiënten betalen echter veel meer, ondanks het feit dat generische bedrijven - zoals CIPLA in India - deze combinatie van ARVs verkopen voor 350 dollar per patiënt per jaar. Het gebruik van deze generische medicijnen zal pas mogelijk zijn na goedkeuring van deze wet.
"Mijn man en baby zijn gestorven aan aids. Ik leef zelf met aids. Elke dag sterven 700 mensen aan deze ziekte omdat ze geen toegang hebben tot bestaande en meer betaalbare geneesmiddelen", aldus Patricia Asero, een AZG-medewerkster in Kenia. "Op amper vijf dagen tijd ondertekenden meer dan 50.000 mensen in Kenia een petitie voor het wetsvoorstel dat leven boven economische winst stelt. Dat betekent dat de parlementsleden de volledige steun hebben van de bevolking om op lange termijn de toegang tot betaalbare medicijnen te verzekeren", stelt Patricia.