De cholerabacterie blijft toeslaan

In Guinee werden sinds het begin van het jaar al meer dan 7000 gevallen van cholera geregistreerd, waarvan meer dan de helft in de hoofdstad Conakry. Ongeveer 260 patiënten overleefden de ziekte niet. De epidemie was dit jaar nog omvangrijker dan de voorbije jaren en mobiliseerde tal van gezondheidswerkers en mensen uit het verenigingsleven. De epidemie had ook een belangrijke impact op de gewone activiteiten van de gezondheidsdiensten die in normale omstandigheden al over beperkte middelen beschikken. Zonder structurele maatregelen voor waterzuivering en sanitaire voorzieningen dreigt deze situatie zich jaar na jaar te herhalen.

  
     
De epidemiologen van Artsen Zonder Grenzen hadden het al aangekondigd: gelet op de evolutie van het aantal choleragevallen in de hoofdstad Conakry, moest men er niet van uitgaan dat de epidemie snel kon worden ingedijkt. Zes maanden na het opduiken van de eerste gevallen in de hoofdstad werden al 3730 gevallen geteld in de cholerabehandelcentra van Conakry, waarvan er drie door AZG worden ondersteund.

Er mogen dan wel tekenen zijn dat de epidemie eindelijk afneemt, we moeten waakzaam blijven. “Het aantal nieuwe gevallen lijkt te dalen, maar toch moeten we in deze stabilisatiefase heel erg blijven opletten. Na een epidemie van meer dan vijf maanden, zijn de teams immers uitgeput en is de motivatie sterk verminderd”, verklaart Isabelle Lessard, een AZG-verpleegkundige met heel wat ervaring op vlak van cholerabehandeling.

In de week van 8 tot 14 oktober telde men in de hoofdstad nog 147 gevallen in de 3 cholerabehandelcentra waar AZG actief blijft – Donka (centraal ziekenhuis), Dabompa (Matoto-wijk) en Kaporo (Ratoma-wijk). Het aantal sterfgevallen is ondertussen sterk teruggelopen tot 5 in de referentieweek, waarvan 2 buiten de behandelcentra. In de hoofdstad telde men dit jaar echter al 120 doden, een zware menselijke kost.

Waterzuivering en gezondheidspromotie
Hoewel Conakry het zwaarst getroffen blijft, heeft de cholerabacterie ook andere regio’s van het land getroffen, zij het in mindere mate. Het betreft in het bijzonder Fria, Boké en Kindia, waar de AZG-teams af en toe ondersteuning boden. “Wanneer de ziekte niet snel behandeld wordt, kan deze fataal zijn”, verklaart dokter Jean Claude Djoumessi, één van de AZG-programmaverantwoordelijken in Guinee. “Meestal genezen de zieken na een behandeling van 2 à 3 dagen, die voornamelijk gebaseerd is op intraveneuze en orale rehydratatie. Gezondheidsstructuren zouden dus steeds over de nodige capaciteit moeten beschikken om de zieken op te vangen en te behandelen.”

Cholera is echter een ziekte die kan worden voorkomen. Door te informeren over een betere hygiëne en het gebruik van ontsmet water kan het aantal gevallen binnen de gemeenschappen worden teruggedrongen. Hiermee worden echter niet alle structurele problemen aan de basis van de verspreiding van de ziekte weggenomen.

Toch zijn ook deze goed gekend: het niet aanpakken van waterzuiveringsproblemen in de steden en tekortkomingen bij de distributie van schoon water. Het gericht ontsmetten van putten en latrines, het verstuiven van ontsmettingsmiddelen in de huizen van mensen die in contact kwamen met de zieken, chloorbehandelingen van drinkwater tijdens de epidemie en zelfs gewoon het sensibiliseren van de bevolking kunnen de problemen verlichten, doch enkel tijdelijk.
Nood aan coördinatie

Al vanaf het midden van de jaren ’90 waren er zeer regelmatig epidemies in het land, maar sinds 2004 wordt de Guinese bevolking jaar na jaar door cholera geteisterd. Volgens het medisch personeel is er een rechtstreeks verband met de verslechtering van de gezondheidssituatie in het land. Dit verklaart ook de wens van Sergio Martin Esteso, een andere AZG-verantwoordelijke in Conakry: “Er is behoefte aan een efficiënte coördinatie en planning door alle instanties die betrokken zijn bij preventie, in combinatie met een snelle en adequate reactie wanneer de eerste gevallen van cholera opduiken. Enkel dan kunnen we in 2008 opnieuw het ergste voorkomen en mogelijk honderden mensenlevens redden.” Hij is vast niet de enige die hoopt dat deze wens vertaald wordt in een concreet programma voor de Guinese hoofdstad…