Concrete maatregelen voor ontwikkeling van tuberculosemedicijnen

Vandaag werden, als afsluiting van een tweedaags symposium dat de voorbije week in New York werd gehouden, met als titel “No Time to Wait” ("Geen tijd meer te verliezen"), een reeks voorstellen geformuleerd om de ontwikkeling van tbc-geneesmiddelen te versnellen. Het symposium werd georganiseerd door de internationale medische hulporganisatie Artsen Zonder Grenzen (AZG), met medewerking van Howard P. Milstein en het Abby en Howard P. Milstein-Programma voor Chemische Biologie van het Weill Cornell Medical College. Meer dan 100 tbc-specialisten, geneesmiddelenontwikkelaars, regelgevers, beleidsmakers, donors en activisten formuleerden er praktische voorstellen om de lacunes in onderzoek & ontwikkeling (R&D) van tbc-geneesmiddelen te dichten.

“We doen veel te weinig voor tbc-patiënten", aldus dr. Tido von Schoen-Angerer, directeur van de AZG-campagne Toegang tot Basisgeneesmiddelen. "Tbc diagnosticeren en behandelen, is één van de grootste uitdagingen waarmee gezondheidsprofessionals wereldwijd te maken krijgen. Het gaat immers van kwaad naar erger met multiresistente tbc en zelfs met extensief resistente tbc (XDR-tbc), vooral in contexten met een hoge HIV-prevalentie. De nood aan nieuwe hulpmiddelen was nog nooit groter, en er is dus absoluut geen tijd meer te verliezen.”
Tbc eist ongeveer twee miljoen mensenlevens per jaar, vooral door ontoereikende diagnose- en behandelingsmiddelen. Sinds het uitbreken van de epidemie, 25 jaar geleden, is er ongeveer één HIV-geneesmiddel per jaar ontwikkeld, maar het meest recente standaardgeneesmiddel tegen tbc dateert al uit de jaren ‘60. Wetenschappelijke basisinzichten worden niet vertaald in nieuwe tbc-geneesmiddelen, al zijn die hard nodig om de behandeling te verbeteren, zo blijkt uit een AZG-analyse van de huidige stand van zaken. Er zitten niet genoeg veelbelovende geneesmiddelen in de pijplijn, en schrijnend geldtekort verhindert de ontwikkeling van kandidaat-geneesmiddelen via klinische tests.
De resistentie tegen tbc-geneesmiddelen neemt snel toe, en elk jaar worden er 450.000 nieuwe gevallen van geneesmiddelenresistente tbc ontdekt. Dat er onlangs bovendien honderden gevallen van XDR-tbc opgespoord werden, die uiterst moeilijk en soms onmogelijk te behandelen is, maakt de toestand des te dringender. Tbc blijft bij de seropositieve patiënten de belangrijkste "doder", grotendeels omdat de bestaande tbc-geneesmiddelen en -tests niet geschikt zijn voor HIV- en aidspatiënten.
“Tbc-onderzoek vereist een combinatie van innovatie, stimulansen en toegankelijkheid", aldus dr. Carl Nathan, Rees Pritchett hoogleraar microbiologie en voorzitter van de vakgroep microbiologie en immunologie in het Weill Cornell Medical College. "Er is nood aan openheid, leiderschap en samenwerking tussen alle tbc-actoren."
Experts die deelnamen aan het symposium, benadrukten dat er dringend een reeks maatregelen nodig zijn om de situatie te verbeteren:

• Aanzienlijk meer geld uittrekken voor R&D inzake tbc
• Sneller nieuwe geneesmiddelen ontwikkelen
• De klinische testcapaciteit verhogen en de klinische ontwikkeling versnellen
• Streven naar mondiaal leiderschap inzake R&D
• Nieuwe R&D-benaderingen ondersteunen, zoals een mondiaal R&D-kader

"Er is nood aan een hogere klinische testcapaciteit, snel uitgevoerde klinische tests en criteria voor het verantwoorde gebruik van belangrijke kandidaat-geneesmiddelen", vervolgt dr. von Schoen-Angerer. “Om enig verschil te maken, is er aanzienlijk meer geld en politieke wil vereist."
Het symposium benadrukte de nood aan een mondiaal R&D-kader, want een dergelijk kader legde destijds ook de basis voor nieuwe HIV-geneesmiddelen. Er is ook sterk politiek leiderschap nodig voor een betere samenwerking tussen wetenschappers, geneesmiddelenontwikkelaars, zorgverleners en patiënten. De deelnemers waren het erover eens dat de regeringen massaal moeten investeren in R&D inzake tbc, want de huidige initiatieven op het vlak van tbc-geneesmiddelenontwikkeling zijn onvoldoende. Ze zegden in dat verband hun steun toe aan een initiatief van de regeringen op de Wereldgezondheidsvergadering in mei 2006 om alternatieve manieren te onderzoeken om R&D-prioriteiten vast te leggen en te financieren op basis van de bestaande gezondheidsbehoeften.