Situatie in Oost-Congo blijft hoogst problematisch

Al 20 jaar zorgen aanhoudende conflicten en een falend zorgsysteem voor humanitaire crises en ziekte-uitbraken in de Democratische Republiek Congo. Dat stelt Artsen zonder Grenzen in een rapport dat zij vandaag uitbrengt. Medische data en getuigenissen van patiënten en hulpverleners tonen aan dat voor veel Congolezen elke dag een noodtoestand is, vooral in de door conflicten getroffen oostelijke provincies.

Artsen Zonder Grenzen concludeert in haar rapport Everyday Emergency, Silent Suffering in Democratic Republic of Congo dat veel mensen in het land geen toegang hebben tot dringend nodige humanitaire hulp. Gemeenschappen zijn afgesloten van medische zorg door gebrekkige infrastructuur, aanhoudende conflicten en gedwongen vlucht. (Congo telt zowat 3 miljoen mensen binnenlandse vluchtelingen.) Vooral in afgelegen plattelandsgebieden en conflictgebieden wordt nauwelijks hulp geboden door de overheid en hulporganisaties.

Geweld tegen de burgerbevolking komt veelvuldig voor. Zo behandelt Artsen Zonder Grenzen nergens ter wereld zo veel slachtoffers van seksueel geweld. Bij onderzoek in de oostelijke provincie Noord-Kivu gaf 80% van de mensen die ondervraagd werden aan dat zij slachtoffer van geweld zijn geweest. De medische hulpverlening wordt niet gespaard. Hulporganisaties moeten regelmatig hun werk stilleggen, ook Artsen zonder Grenzen. Dat gaat ten koste van mensen die acuut zorg nodig hebben.

Artsen Zonder Grenzen concludeert ook dat veel kwetsbare mensen uitgesloten worden van zorg door een kostendekkingssysteem dat gehanteerd wordt door zowel overheidsvoorzieningen als veel hulporganisaties in het land. Hoewel het Congolese zorgsysteem voorschrijft dat zorg gratis moet zijn in noodsituaties, moeten burgers er vaak toch voor betalen. Zo kan het gebeuren dat een vrouw met zwangerschapcomplicaties minstens € 35 wordt gerekend voor een keizersnede, ook al leeft ze in een oorlogsgebied.

‘Al deze factoren hebben rampzalige gevolgen voor de gezondheidssituatie van de bevolking van Oost-Congo,’ zegt Annemarie Loof, operationeel manager van Artsen Zonder Grenzen. ‘Uitbraken van ziekten als mazelen, malaria en cholera komen er elk jaar voor. Het zorgsysteem in het land heeft daar geen gepast antwoord op. Het gevolg is dat mensen lijden en sterven. En het ergste is dat dit voorkomen kan worden.’

Artsen Zonder Grenzen roept gewapende partijen op om de veiligheid van de burgerbevolking en hulpverleners te respecteren. Daarnaast moet tijdige, effectieve humanitaire hulp in het land mogelijk gemaakt worden, los van politieke agenda’s. Ook pleit Artsen Zonder Grenzen voor het wegnemen van financiële barrières voor de kwetsbare bevolking in conflictgebieden in Oost-Congo en betere systemen om ziekte-uitbraken te voorkomen en te bestrijden.