Vrouwendag op 8 maart

Focus op Burundi waar zwanger worden en bevallen een groot risico vormt. AZG concentreert er zich onder meer op gezondheidszorg voor vrouwen.

De moeder- en borelingensterfte ligt er erg hoog. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn er bij elke 100.000 geboortes 1.100 moeders die sterven. Per 1.000 levende geboortes, sterven er 41 baby’s. Daarom heeft Artsen Zonder Grenzen sinds 2008 een centrum voor verloskundige spoedzorg in de Burundese stad Kabezi. Vrouwen krijgen er gratis medische begeleiding tijdens de zwangerschap en bevalling. Elke maand worden 250 vrouwen verzorgd in het centrum.
“Elke maand worden hier meer dan 250 baby’s geboren. Het doel van dit project is om de moedersterfte te verminderen,” zegt vroedvrouw Ann Van Haver. “De meeste van deze vrouwen sterven tijdens de bevalling of in de week na de bevalling. Daarom geven we spoedzorg en behandelen we vrouwen met verloskundige complicaties.”
Het centrum behandelt heel wat verschillende complicaties, zoals erg lange bevallingen, bloedingen voor en na de geboorte en zwangerschapsvergiftiging. Als de vrouw al een keizersnede onderging, bestaat het risico dat het litteken scheurt tijdens de bevalling. In al die situaties is het belangrijk dat een vrouw kan bevallen op een plaats waar er personeel is om haar te helpen.
Sommige kinderen worden te vroeg geboren. "Zij worden onder meer behandeld met de kangoeroemethode: ze worden dicht tegen de moederborst ingewikkeld. Het lichaamscontact geeft de baby warmte. Het is kalmerend voor de baby en stimuleert melkproductie bij de moeder," zegt Van Haver.

Ziekenwagens de klok rond

Het centrum in Kabezi is er voor een bevolking van 600.000 mensen. Vrouwen worden via hun lokale gezondheidscentra overgebracht naar het centrum met ziekenwagens van Artsen Zonder Grenzen, die 24 uur op 24 paraat staan. Door de slechte staat van de wegen kunnen sommige centra niet bereikt worden als het donker is. Vrouwen die het risico lopen om complicaties worden daarom overgebracht naar centra waar ze opgenomen kunnen worden. Dat maakt het vervoer naar Kabezi makkelijker als er zich problemen voordoen.
Eén mogelijk gevolg van onbehandelde complicaties tijdens de zwangerschap is een fistel. Dat is een abnormale opening tussen de vagina en de blaas en/of de endeldarm. Het resultaat is permanent incontinentie, en veel vrouwen met fistels worden uitgestoten door hun gemeenschap. Verloskundige spoedhulp zoals Artsen Zonder Grenzen die aanbiedt, helpt fistels voorkomen.
Naar schatting zijn er elk jaar nieuwe 1.000 nieuwe gevallen. In totaal lijden 10.000 vrouwen aan fistels in Burundi. Artsen Zonder Grenzen organiseert chirurgische programma’s om deze vrouwen te helpen. Een geslaagd pilootproject met 30 vrouwen motiveerde Artsen Zonder Grenzen om een permanent fistelziekenhuis te openen in de stad Gitega. Daar zal een team jaarlijks 350 vrouwen kunnen behandelen. Na hun genezing kunnen de vrouwen weer een normaal leven leiden.

Gratis verzorging voor iedereen

De gezondheidszorg in Burundi lijdt nog steeds onder de gevolgen van de burgeroorlog, die van 1993 tot 2006 woedde. Omdat er geen referentiesysteem is voor spoedgevallen, en omdat veel Burundezen de gezondheidszorg niet kunnen betalen wordt maar de helft van de vrouwen medisch begeleid tijdens de bevalling. Bovendien is verloskundige spoedzorg niet altijd beschikbaar, of van slechte kwaliteit. Het centrum van Artsen Zonder Grenzen in Kabezi werkt dan ook gratis voor alle vrouwen van de provincie.
In het project in Kabezi werken 155 Burundese medewerkers van Artsen Zonder Grenzen, die worden ondersteund door 8 internationale medewerkers. Zij zorgen vooral voor de opleiding en begeleiding van Burundese leidinggevenden.