Tegengif bij slangenbeten zo goed als uitgeput
Elk jaar eisen slangenbeten wereldwijd zo’n 100.000 dodelijke slachtoffers. Toch krijgt het probleem amper aandacht van de mondiale gezondheidsinstanties.Dat betekent dat tienduizenden mensen nodeloos zullen blijven omkomen door slangenbeten, tenzij de mondiale gezondheidsgemeenschap dringend maatregelen treft om een doeltreffende behandeling te ontwikkelen en een antigifserum te produceren.
Elk jaar worden ongeveer vijf miljoen mensen overal ter wereld gebeten door slangen. In zwart Afrika eisen die slangenbeten jaarlijks zo’n 30.000 doden en ongeveer 8.000 amputaties. En het aantal slachtoffers dreigt nog toe te nemen, naarmate de voorraden van het enige veilig en doeltreffend verklaarde serum in deze regio tegen juni 2016 vervallen zullen zijn.
"Stel u eens voor hoe beangstigend het moet zijn om door een slang gebeten te worden, pijn te lijden en te beseffen dat het gif zich verspreidt in je lichaam."
“We hebben vandaag te maken met een echte gezondheidscrisis. Waarom doen de regeringen, farmaceutische bedrijven en mondiale gezondheidsinstellingen dan alsof er niets aan de hand is, terwijl we hen nu het hardst nodig hebben?” vraagt dr. Gabriel Alcoba zich, als AZG-consulent en specialist in deze problematiek, af. “Stel u eens voor hoe beangstigend het moet zijn om door een slang gebeten te worden, pijn te lijden en te beseffen dat het gif zich verspreidt in je lichaam. En dat terwijl je weet het gif dodelijk kan zijn en dat er geen behandeling beschikbaar is of dat je die niet kunt betalen.”
AZG behandelt honderden patiënten met slangenbeten in haar programma’s in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Zuid-Sudan. In de meeste gevallen gaat het om kinderen.
Vooral bewoners van plattelandsgebieden worden gebeten. Velen gaan te rade bij traditionele genezers of laten zich helemaal niet verzorgen, omdat er geen gezondheidsinfrastructuur is in de buurt en/of omdat ze zich geen dure behandeling kunnen veroorloven. Wanneer er toch een antigifbehandeling beschikbaar is, kost ze algauw tot 500 dollar per persoon, wat in de betrokken landen gelijkstaat met vier jaar loon. Vandaar dat de overheid dringend de kosten van het antiserum op zich moet nemen, zodat de patiënten nog weinig of zelfs niets meer uit eigen zak moeten betalen. Dat is van cruciaal belang om de toegang tot deze levensreddende behandeling te verbeteren.
Fav-Afrique (geproduceerd door Sanofi) is het enige antigifserum dat veilig en doeltreffend is verklaard om beten te behandelen van verschillende soorten slangen in zwart Afrika. Er bestaan nog andere, soortgelijke producten in Afrika, maar hun doeltreffendheid en veiligheid zijn niet bewezen. Sanofi is in 2014 echter gestopt met de productie van Fav-Afrique, en het laatste lot vervalt in juni 2016. Er zal gedurende minstens twee jaar geen enkel alternatief beschikbaar zijn, wat heel wat sterfgevallen en handicaps zal veroorzaken.
“We hopen dat Sanofi de nodige basisstoffen ter beschikking zal stellen voor de productie van Fav-Afrique, en vervolgens voldoende productiecapaciteit zal vinden om dit product te verfijnen tot een antiserum dat op termijn Fav-Afrique kan vervangen,” aldus Julien Potet, adviseur verwaarloosde ziekten voor de AZG-campagne Toegang tot Basisgeneesmiddelen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou een voortrekkersrol moeten vervullen en slangenbeten moeten aanpakken als een ernstig volksgezondheidsprobleem. Ondanks de hoge sterftecijfers blijft de organisatie dit echter beschouwen als een “verwaarloosde ziekte zonder officieel programma”.
De mondiale gezondheidsactoren, de donoren, de regeringen en de farmaceutische bedrijven moeten een einde maken aan die nalatigheid en hun verantwoordelijkheid opnemen. Ze moeten met andere woorden slangenbeten beschouwen als een volksgezondheidscrisis die dringende en aangepaste collectieve maatregelen vereist, zo besluit AZG.