TBC in recordtempo onbeheersbaar

Op de vooravond van een belangrijke internationale conferentie over tuberculose en longziektes(*), trekt Artsen Zonder Grenzen aan de alarmbel omdat er in de ontwikkelingslanden nog steeds miljoenen mensen sterven ten gevolge van deze geneesbare ziekte. Een radicale ommekeer in de wereldwijde aanpak van tbc is onontbeerlijk.

"Tuberculose vormt een van de grootste frustraties voor medici", zegt Dr. Jean-Hervé Bradol, voorzitter van AZG-Frankrijk. "In de landen waar AZG actief is, overlijden duizenden mensen aan tbc, zonder dat we hen naar behoren, én op tijd, kunnen opsporen of behandelen."

"Het wordt tijd dat we openlijk toegeven dat we tbc nooit 'onder controle' zullen kunnen krijgen, als we de huidige manier van behandelen verder blijven zetten. Er zijn massale investeringen in de ontwikkeling van nieuwe diagnostische testen en medicijnen nodig, zodat we effectief een diagnose kunnen stellen en de mensen met tbc zo snel mogelijk kunnen behandelen", verklaarde Dr. Francine Matthys, tbc-adviseur voor de Campagne voor de Toegang tot Basisgeneesmiddelen van AZG.
Het merendeel van de tbc-programma's in ontwikkelingslanden vertrouwt op microscopisch onderzoek van het speeksel om tbc op te sporen. Met deze methode, die in 1882 werd ontwikkeld, worden bij slechts 50% van alle tbc-patiënten bacillen gevonden. De score is zelfs slechter bij kinderen en seropositieven. Dit gegeven is erg alarmerend, aangezien HIV/aids de gedaante van tbc heeft getransformeerd.
De behandeling van tbc duurt lang en maakt gebruik van geneesmiddelen die 40 tot 60 jaar geleden werden ontwikkeld. "In Guinee en vele andere ontwikkelingslanden, zien we geregeld mensen die al voor tbc werden behandeld, maar een of twee jaar later terugkeren met nieuwe, tbc-achtige symptomen", zegt Dr. Ilse Ramboer, die als arts meewerkt aan het tbc-programma in Conakry, Guinee. "Misschien werden deze mensen opnieuw geïnfecteerd. Maar ze kunnen ook patiënten zijn die een multiresistente vorm van tbc ontwikkelen. We kunnen dit echter niet met zekerheid vaststellen, omdat de meeste locaties met schaarse middelen de resistentie tegen bepaalde medicijnen niet kunnen testen." De combinatie van multiresistente tbc en HIV/aids, is een tijdbom. En het is slechts een kwestie van tijd voor deze in Afrika zal exploderen.
Natuurlijk steunt AZG initiatieven die nieuwe medicijnen en diagnostische tests voor tbc ontwikkelen, zoals deze van de Global TB Alliance en FIND (Foundation for Innovative New Diagnostics). Maar er zijn meer inspanningen en herziene strategieën vereist om de uitdaging die tbc vandaag de dag vormt, aan te gaan. Iedereen die wereldwijd betrokken is bij de verzorging van tbc moet meer meewerken aan functionele onderzoeken die ijveren voor een vernieuwing in de behandeling en terugdringing van tbc. Er moeten ook meer en betere middelen worden vrijgemaakt om alle tbc-patiënten toegang tot verzorging te kunnen garanderen.
AZG behandelt jaarlijks ongeveer 20.000 mensen met tbc, in meer dan 30 projecten over heel de wereld. AZG is actief in verschillende omgevingen, gaande van gebieden die betrokken zijn in chronische conflicten en gevangenissen tot landen waar meer dan 20% van de bevolking besmet is met HIV/aids (bijvoorbeeld Afrika ten zuiden van de Sahara) en regio's waar steeds meer mensen multiresistente tbc ontwikkelen (bv. Abchazië, Oezbekistan en Ivoorkust). In veel van deze landen ondersteunt AZG de nationale programma's tegen tbc in gezondheidscentra of regionale ziekenhuizen.
(*) 35th Union World Conference on Lung Health, Parijs, 28 oktober -1 november, 2004