DRC: het gewapende conflict in Noord- en Zuid-Kivu heeft ernstige humanitaire gevolgen
Een gewapend conflict van zeldzame intensiteit
DRC - De gevechten tussen de M23/AFC, de FARDC en hun bondgenoten zijn met toenemende intensiteit hervat in Noord- en Zuid-Kivu.
Sinds december 2024 zijn er verschillende gevechtsfronten ontstaan in Lubero en Masisi in Noord-Kivu, die nu zijn uitgebreid naar Zuid-Kivu, in Minova en Numbi. De gevechten naderen Goma, Noord-Kivu, met hevige gevechten in Sake. De humanitaire gevolgen voor de bevolking zijn schrijnend. Volgens de Verenigde Naties zijn sinds begin januari opnieuw bijna 400.000 mensen de gevechten ontvlucht.
Tienduizenden ontheemden zijn naar vluchtelingenkampen rond Goma getrokken, waar al meer dan 650.000 mensen in extreem onhygiënische omstandigheden leven, zonder geschikt onderdak en met gebrek aan alles: voedsel, water, gezondheidszorg, enz.
De ontheemden zijn niet gespaard gebleven van gevechten. Er zijn raketten afgevuurd in de buurt van kampen en voorzieningen waar mensen hun toevlucht hebben gezocht.
"Het is verschrikkelijk en onacceptabel. We zien een zorgwekkend aantal burgers onder de gewonden die worden behandeld", zegt Emmanuel Lampaert, de vertegenwoordiger van AZG in DRC
In Goma ondersteunt AZG het Kyeshero ziekenhuis bij de behandeling van gewonden om Comité international de la Croix-Rouge en Afrique te ontlasten aan de frontlinie. In de rest van Noord- & Zuid-Kivu blijven onze teams patiënten behandelen, waaronder 400 gewonden in Minova, Numbi & Masisi in 3 weken.
Wat is de huidige situatie in Noord- en Zuid-Kivu?
Sinds december 2024 zijn er in de twee provincies verschillende fronten geopend voor de controle over bepaalde sleutelposities. In het Lubero-gebied, in Noord-Kivu, werd het conflict in december hervat, met massale volksverhuizingen tot gevolg. Het ging door in het Masisi-gebied, waar in januari 2025 hevig werd gevochten om de controle over de stad Masisi Centre. Vervolgens breidden de gevechten uit naar Zuid-Kivu, naar Minova en Numbi in het Kalehe-gebied.
In de loop van deze geweldadige confrontaties slaagde de M23/AFC erin om verschillende steden onder controle te krijgen. In de afgelopen dagen zijn de gevechten dichter bij Goma, de provinciehoofdstad, gekomen, met hevige gevechten in Sake, op slechts twintig kilometer van de stad. Vanuit Goma zijn regelmatig detonaties van artillerie te horen. De gevechten vinden plaats op alle wegen rond Goma en leidden tot een nieuwe toestroom van ontheemden naar de stad, ook vanuit sommige kampen in de buitenwijken waar mensen in panieknaar Goma vluchten.
Wat zijn de gevolgen van deze situatie voor de bevolking?
Het zal niemand verbazen dat de humanitaire gevolgen voor de bevolking zeer ernstig zijn.
Honderdduizenden mensen zijn opnieuw op de vlucht geslagen voor de gevechten. Volgens de Verenigde Naties zijn het er sinds januari al 400.000 mensen gevlucht; tienduizenden van hen zijn naar de ontheemdenkampen rond Goma gegaan, waar al meer dan 650.000 mensen woonden, uitgeput door bijna drie jaar vechten. Deze gebieden zijn zeer schadelijk voor de leefomstandigheden, waar we al veel te lang getuige van zijn: gezinnen overleven er zonder fatsoenlijk onderdak en hebben gebrek aan alle basisbehoeften: voedsel, water, gezondheidszorg, enz.
Helaas blijven deze plaatsen niet gespaard van de gevechten. Er worden raketten afgevuurd in de buurt van deze kampen of de gezondheidsvoorzieningen waar mensen onderdak komen zoeken. Het is verschrikkelijk en onacceptabel. We zien ook een zeer zorgwekkend percentage burgers onder de honderden gewonden die we helpen behandelen. Sommigen zijn het slachtoffer van verdwaalde kogels, maar anderen zijn het slachtoffer van het feit dat de strijdende partijen bepaalde basisregels van het conflict niet respecteren.
Het ziekenhuis dat we ondersteunen in Masisi kwam onder vuur te liggen terwijl meer dan 10.000 mensen daar hun toevlucht zochten. Net buiten het ziekenhuis werden twee mensen geraakt en twee van onze medewerkers raakten gewond door raketvuur. De aanwezigheid van strijders of artillerieposities in de directe omgeving van gezondheidsvoorzieningen en kampen voor ontheemden brengt het leven van mensen direct in gevaar. Het is cruciaal dat iedereen onthoudt dat zelfs oorlog zijn regels heeft.
Wat is de huidige reactie van AZG ter plaatse?
We doen ons uiterste best om onze reguliere activiteiten en onze noodhulpactiviteiten voort te zetten, maar in sommige gebieden hebben we de risico's moeten beperken door onze teams in te krimpen. Rond Goma, bijvoorbeeld, heeft het directe gewapende geweld dat de voorbije twee dagen bepaalde sites heeft getroffen onze bewegingscapaciteit beperkt, ook al blijven we medische voorzieningen leveren zodra de omstandigheden dat toelaten. We bereiden ze ook voor op de toestroom van gewonden en brengen brandstof om de waterpompen te laten werken. Hierdoor kunnen deze faciliteiten blijven functioneren, zelfs met een beperktere aanwezigheid van onze teams.
In Goma zelf blijven we het Kyeshero-ziekenhuis steunen om een deel van de gewonden te verzorgen en het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) te ontlasten, dat in het Ndosho-ziekenhuis de frontlinie vormt voor de verzorging van de gewonden. Het spreekt voor zich dat de ziekenhuizen in Goma volledig overstelpt zijn door het aantal gewonden.
In de rest van Noord- en Zuid-Kivu blijven we aanwezig, ondanks de veiligheids- en logistieke uitdagingen en de bewegingsbeperkingen, waar we patiënten behandelen alsook de gewonden. In drie weken tijd zijn er al bijna 400 gewonde patiënten behandeld in het algemene verwijzingsziekenhuis van Minova, het ziekenhuiscentrum van Numbi en het algemene verwijzingsziekenhuis van Masisi. We gaan ook door met het ondersteunen van ontheemden in meer afgelegen gebieden, zoals Lubero, waar we werken aan het verbeteren van de toegang tot water in gezondheidszorgfaciliteiten en in de Magasin-locatie voor ontheemden.
Ik wil deel uitmaken van de humanitaire acties van AZG. Stuur mij updates en newsletters.
