" Aanpassing aan het onaanvaardbare "

Marie-Christine Ferir, hoofd van de operationele ondersteuningscel van AZG, is net terug van een terreinbezoek aan de Palestijnse Gebieden. Ze kwam ondermeer in Ramallah, Nabloes, Hebron, Jenin, Tulkarem en Qualkylia. Tijdens haar bezoek - net na afloop van de herbezetting door het Israëlische leger in mei - had ze gesprekken met de bevolking en lokaal medisch personeel.

"Het meest schrijnend was het totale gebrek aan toegang tot gezondheidszorg voor de bevolking en het gebrek aan toegang tot de gewonden voor het medische personeel", vangt Marie-Christine meteen aan. "Tijdens de bezetting versterkte AZG haar team in Hebron. In Yatta en Dura, ten zuiden van Hebron, concentreerden we ons vooral op de toegang tot de gewonden en noodgevallen. We deden huisbezoeken en organiseerden de overbrenging naar de ziekenhuizen wanneer nodig. Je mag niet vergeten dat we niet enkel te maken hadden met gewonden door de gevechten maar ook met chronisch zieken, zoals nierdialysepatiënten die zowat dagelijks een behandeling nodig hebben. En we weten dat meerdere vrouwen in barensnood zijn overleden omdat ze tegengehouden zijn aan de controleposten of omdat de ziekenwagen niet verder mocht rijden. Een ziekenwagen doorzoeken, is één ding, maar deze tegenhouden, is werkelijk onaanvaardbaar. Alles dat bewoog, werd beschouwd als verdacht en gevaarlijk, ook ziekenwagens."
"Voor elk geval apart moesten we een afweging maken van de voor- en nadelen. Je moet begrijpen dat die mensen werkelijk in paniek waren. Ze konden hun huizen niet uit en belden naar de ziekenhuizen met elk probleem. Deze belden ons dan op met de vraag tussen te komen. Het was dus belangrijk voor ons om te bepalen of het om een levensreddende interventie ging of niet. Soms ging het gewoon om het brengen van melk naar één enkel kind. Dat kon ook levensreddend zijn maar betekende tevens dat onze interventies veel beperkter waren, vergeleken met ons werk in andere contexten. Maar eens je daar bent, stel je dat niet meer in vraag, dan reageer je op de oproepen, ook als het gaat om één kind, één gewonde of één zieke.."
Marie-Christine bracht een bezoek aan meerdere ziekenhuizen, zoalsdat in Nabloes, waar ze met het personeel en met tientallen gewonden sprak. De meeste patiënten hadden er minstens zes uur over gedaan om het ziekenhuis te bereiken. Eén patiënt was zelfs drie dagen onderweg geweest over een afstand van normaal gezien nauwelijks 10 minuten. De artsen konden doorwerken, maar alles - geneesmiddelen, verbanden, drinkwater... - was onder rantsoen omdat niemand wist hoe lang de blokkade zou duren. Zelfs de elektriciteit werkte maar een paar uren per dag.
"Maar het grootste probleem waren de doden. Er was niet voldoende ruimte in het mortuarium. Onze staf werkte dan ook een rotatiesysteem uit waarbij lijken om de paar uren in of uit het mortuarium werden gehaald om ze zo lang mogelijk goed te houden. Er kwamen zelfs koelwagens van een melkfabriek om de lichamen in op te bergen. Ook zijn een paar lichamen op de binnenplaats van het ziekenhuis begraven. Voor de Palestijnen waren deze doden veelal martelaren, die een echte begrafenis verdienen. Het was dan ook heel traumatisch en vernederend om op een dergelijke manier met de lichamen van de doden te moeten omgaan."
Marie-Christine ziet een duidelijke nood aan het opstarten van psychosociale programma's om de trauma's van vroeger en nu te verwerken. AZG heeft al een mentaal gezondheidsprogramma in Hebron en Gaza voor families die reeds te maken hadden met een hoge mate van geweld en stress als gevolg van hun levensomstandigheden. "Tijdens de voorbije 18 maanden van de tweede intifada hebben Israëlische soldaten tal van huizen in Gaza bezet. De bewoners bleven er ook wonen aangezien ze nergens anders heen konden. Die beperkte vrijheid van beweging heeft natuurlijk zware economische en psychologische gevolgen."
"Beide partijen zitten vast in hun eigen logica en retoriek. De Israëli's zijn vreselijk bang en dat kan ik heel goed begrijpen. Beeld je in dat elke bus die je opstapt, de lucht kan ingaan door weer een zelfmoordaanslag. Deze aanslagen zijn werkelijk onaanvaardbaar. Die angst mondt uit in veiligheidsvoorschriften tot in het extreme, tot op het punt dat ze beginnen schieten op alles dat beweegt, ziekenwagens inbegrepen. Met als gevolg dat de Palestijnen nog woester en militanter worden. Ze kennen niets dan hun dagelijkse strijd om te overleven en zich te verzetten. Op hun beurt weigeren ze het Israëlische volk te erkennen."
Sinds het hoogtepunt van het geweld voorbij is, concentreert AZG zich op de verdeling van geneesmiddelen naar de districtziekenhuizen en de toegang tot de gezondheidszorg voor de bevolking in de moeilijk toegankelijke gebieden. Ook vergemakkelijkt ze de mobiliteit van de medische teams. In Israël heeft AZG geen programma's omdat de gezondheidszorg en de toegang tot de gezondheidsstructuren goed georganiseerd en ruim voldoende zijn. Er zijn geen noden meer die AZG kan opvullen. Het leidt geen twijfel dat de Israëlische bevolking getraumatiseerd is door de gebeurtenissen en de zelfmoordaanslagen, maar er zijn voldoende psychologen en psychiaters om hen te begeleiden en bij te staan. Toch laat AZG zoveel mogelijk haar stem horen door deel te nemen aan conferenties in Israëlische universiteiten om de aanhoudende crisis en de humanitaire gevolgen ervan aan te kaarten.
De grootste tragedie is dat de crisis jarenlang blijft aanslepen. Marie-Christine spreekt over verloren generaties. "."