Van vitaal belang: een ziekenhuis in het hart van de crisis in Noordwest-Kameroen

Al meer dan drie jaar laait in het westen van Kameroen een crisis van gewapend geweld tussen staatsgroeperingen en niet-staatsgroeperingen, met dramatische gevolgen voor honderdduizenden mensen. Gewapende invallen, aanvallen, ontvoering, foltering en seksueel geweld zijn een trieste dagelijkse realiteit voor de burgerbevolking.

Volgens de laatste cijfers van de VN zijn bijna 680.000 mensen ontheemd geraakt door het geweld in Noordwest- en Zuidwest-Kameroen en zijn nog eens 59.000 mensen naar het naburige Nigeria gevlucht.  Meer dan twee miljoen mensen hebben humanitaire hulp nodig, maar velen hebben moeite om toegang te krijgen tot de gezondheidszorg.

"Door het voortdurende geweld heeft het zorgpersoneel de meeste gezondheidscentra verlaten door of kunnen ze niet meer normaal functioneren”, zegt projectcoördinator Shahbaz Khan. "De humanitaire hulp is beperkt door de onveiligheid en de mensen zijn al snel niet meer in staat om gezondheidszorg te vinden. Vooral de ontheemde gemeenschappen hebben nu weinig of geen toegang tot de gezondheidszorg.”

Meer dan 2.000 spoedconsulten

Als reactie op die humanitaire situatie hebben onze teams in 2018 in Noordwest-Kameroen medische noodhulpverlening opgestart. We ondersteunen verschillende medische voorzieningen en een netwerk van gezondheidswerkers uit de gemeenschap die primaire gezondheidszorg en verwijzingsdiensten verlenen aan ontheemde en kwetsbare groepen.

Het Saint Mary Soleda-ziekenhuis is een van de faciliteiten die Artsen Zonder Grenzen in Bamenda ondersteunt. In dit ziekenhuis met 76 bedden bieden onze teams gratis medische zorg aan zwangere vrouwen en jonge kinderen. We bieden er ook chirurgische en psychologische zorg aan slachtoffers van auto-ongelukken, seksueel geweld, gewapend geweld en huiselijke ongelukken. 

Artsen Zonder Grenzen heeft ook een 24/7-ambulancedienst opgezet voor het vervoer van patiënten die dringende zorg nodig hebben. Het gaat meestal om bevallingen en pediatrische spoedgevallen, maar ook om patiënten met verwondingen, ernstige malaria, luchtweginfecties of slangenbeten.

"In 2019 behandelden we meer dan 2.000 mensen op de spoedafdeling en voerden we 1.500 chirurgische ingrepen uit”, zegt dokter Jifon Edwin Fonyuy. "Onze ambulancechauffeurs werken dag en nacht, en hebben meer dan 7.300 patiënten vervoerd."

Bevallen tijdens de lockdown

De drukte in het kleine ziekenhuis weerspiegelt de omvang van de behoeften en het gebrek aan beschikbare gezondheidszorg in de hele regio. Elke dag is de faciliteit volgepakt. Elk bed is bezet en de poliklinische spreekkamer is vol. Loveline ligt in haar bed op de kraamafdeling. Ze is vanochtend vroeg aangekomen om te bevallen van haar dochter.

"Ik woon in een van de gevaarlijkste buurten van Bamenda. Onze plaatselijke kliniek is niet meer open", zegt ze. "Toen ik voelde dat de weeën gisteravond begonnen, was ik echt ongerust. Vooral omdat verplaatsingen op maandag in Bamenda verboden zijn door het geweld, dus ik wist niet wat ik moest doen." Loveline naar een gezondheidsinstelling brengen was van vitaal belang omdat ze een bloedstoornis heeft die het risico op overlijden tijdens de bevalling vergroot.

"Ik heb de ambulance van Artsen Zonder Grenzen gebeld omdat ik weet dat zij de enigen zijn die zich kunnen verplaatsen tijdens lockdowns. Gelukkig kwam het voertuig snel aan. Amper een uur nadat ik ze gebeld had, werd mijn dochter geboren. Zonder die ambulance hadden we allebei kunnen sterven."

Paul kwam aan met vijf kogels in zijn lichaam

Drie dagen eerder werd Paulus ook naar het Saint Mary Soledad ziekenhuis gebracht. De jonge boer was aangevallen door gewapende mannen die hem hadden gefolterd en beschoten, nadat ze hem hadden beschuldigd een aanhanger van hun vijanden te zijn. Hij overleefde zijn verwondingen en werd overgebracht naar het ziekenhuis in Bamenda. "Paul kwam hier aan met vijf kogels in zijn lichaam", zegt dokter Jifon. "Een in elke hand, twee in de arm en een in de dij. Sinds zijn aankomst hebben onze chirurgen hem twee keer geopereerd. Hij is nu buiten gevaar. Zijn linkerhand was in een zeer slechte staat, maar we hebben hem kunnen redden."

Felix, 23 jaar, werd drie weken geleden aangevallen in het dorp waar ze sliepen. Zijn familie wist te ontsnappen, maar hij werd gepakt. Zijn aanvallers hielden hem op de grond en sneden zijn linkerhand af met een mes voordat ze hem daar bewusteloos lieten.

"Ik lag twee uur lang bloedend op de grond voordat mijn zus het waagde om terug te komen voor mij", zegt hij. "We verstopten ons twee weken lang in het bos. Ik kreeg traditionele remedies, maar mijn arm raakte geïnfecteerd. We besloten uiteindelijk om toch naar een gezondheidscentrum te gaan. Daar konden ze niets voor me doen, ze deden er gewoon een verband om. De infectie verergerde. Maar we hoorden wel dat de dokters in Saint Mary Soledad me konden helpen."

Toen hij aankwam, was Felix erg zwak en moest hij zes dagen in het ziekenhuis worden opgenomen. De artsen konden de infectie behandelen en psychologische zorg verlenen. Vandaag is het de eerste keer dat hij sinds zijn ontslag vorige week terugkeert naar het ziekenhuis voor een opvolging. Gezien de vreselijke aanval die hij heeft gehad, geeft Felix's ontwapenende glimlach tijdens de medische controle kippenvel. "Felix is indrukwekkend," zegt dokter Jifon. "Zijn wond geneest goed en er is geen spoor meer van een infectie."

Van vitaal belang

"Voor onze patiënten, directe of indirecte slachtoffers van de huidige crisis, is de aanwezigheid van Artsen Zonder Grenzen hier van vitaal belang", zegt Shahbaz Khan. "We zijn een van de weinige humanitaire organisaties die hier actief zijn. In een gebied dat gekenmerkt wordt door regelmatige aanvallen op humanitaire hulpverleners, is deze steun moeilijk te verlenen, maar de mensen weten dat we onze patiënten onpartijdig behandelen. Dringende gezondheidsbehoeften beantwoorden is onze enige zorg. Het kan virussen, kogels en infecties niks schelen aan welke kant van de crisis je staat. Wel, ons maakt dat ook niks uit."