Spel kan het leven van de kinderen in crisisgebieden op 5 manieren veranderen
Spelen verbetert de gezondheid, bevordert de genezing en verhoogt de levenskwaliteit van elk kind aanzienlijk. Spelen heeft geen bijwerkingen, vereist geen speciale bewaaromstandigheden en kan in alle veiligheid door iedereen en overal voorgeschreven worden. Waarom is dit een wondermiddel? In dit artikel vertellen we er u alles over …
Overal ter wereld zijn de meeste patiënten van AZG kinderen.
Tijdens epidemieën, bij natuurrampen of in moeilijke leefomstandigheden waarmee mensen op de vlucht voor conflicten of klimaatveranderingen te maken krijgen … Kinderen zijn altijd het kwetsbaarste.
De humanitaire hulpverlening richt zich vooral op voeding, onderdak en medische zorg, maar kinderen hebben nog een andere fundamentele behoefte die vaak over het hoofd wordt gezien: spelen.
Spelen stimuleert de ontwikkeling van de hersenen en vormt neurale verbindingen, vooral tijdens de vijf eerste levensjaren. Het beïnvloedt het parcours van kinderen op elke leeftijd, en dit hun hele leven lang.
Ontdek in dit artikel waarom spel zo belangrijk is voor kinderen in een crisissituatie.
1. Kinderen in conflictgebieden
Vandaag leven er naar schatting 473 miljoen kinderen in conflictgebieden. Dit betekent meer dan een op de zes kinderen ter wereld.
Spelen kan kinderen helpen omgaan met complexe gevoelens, zoals angst, verdriet en onzekerheid. In de conflictgebieden, waar de kinderen hun gevoel van controle en hun vertrouwde wereld kwijt zijn, kan spelen hen helpen om hun identiteit te behouden, de impact van hun stress te beperken en hun veerkracht te versterken.
Hoewel voeding, onderdak, bescherming en medische zorg essentieel zijn, hebben kinderen inherent ook nood aan spelen. En dat zullen ze ook in de moeilijkste omstandigheden proberen te doen.
2. Kinderen in het ziekenhuis
In 2023 hebben de teams van AZG meer dan een half miljoen kinderen jonger dan vijf jaar voor dringende verzorging in het ziekenhuis opgenomen.
Deze jonge patiënten zijn ernstig ziek of hebben complexe verwondingen. In het ziekenhuis zitten ze in een vreemde omgeving, zonder een deel van hun familie en zonder hun vertrouwde spulletjes waar ze anders troost uit halen.
Spel kan helpen om de stresshormonen, zoals cortisol, te regelen, en zo hun pijn en angst te verminderen. Hierdoor doorstaan de kinderen de medische procedures iets vlotter én genezen ze sneller.
3. Ondervoede kinderen
Ondervoeding is meer dan honger alleen. Het heeft ook ernstige gevolgen voor de groei en de ontwikkeling van kinderen. Ondervoeding kan leiden tot een afname van de spiermassa, zwellingen (oedeem) en vermoeidheid, waardoor de kinderen gesloten en minder reageren op de stimuli die nodig zijn voor hun algemene ontwikkeling en leerproces.
Spelen prikkelt de geest, zet de spieren aan het werk en versterkt de relatie tussen het kind en het zorgpersoneel. In combinatie met de juiste medicatie en een therapeutische voeding kunnen ondervoede kinderen zich spelenderwijs op cognitief, emotioneel, sociaal en fysiek vlak herstellen.
4. Kinderen in een noodsituatie
Spelen is belangrijk voor de gezondheid en de levenskwaliteit van kinderen. In crisissituaties geven volwassenen nochtans soms de voorrang aan voeding, onderdak en medicatie. Of de kinderen moeten al op heel jonge leeftijd aan het werk om in het levensonderhoud van hun familie te voorzien, waardoor er maar weinig speeltijd overblijft.
Tegelijk is het voor de ouders en verzorgenden soms moeilijk om met hen te spelen, omdat ze zelf pijn of verdriet hebben. De humanitaire hulpverlening, waaronder medische en psychologische zorg, kan bepaalde zwaardere lasten die doorwegen op de families in de conflictgebieden helpen verzachten (hoewel de gesnoeide budgetten voor humanitaire hulp deze diensten in veel regio’s in het gedrang brengen).
Een vluchtelingenkamp, een ziekenhuis of een mobiele kliniek … Elke omgeving kan met speelgoed en decoratie kindvriendelijk gemaakt worden, zodat de kinderen zich veilig voelen en er spelenderwijs een band ontstaat.
Het gebrek aan speelgoed is geen obstakel, want spelen kan altijd en overal. Een grapje, een liedje of een leuk dansje … Allemaal manieren om spel in het dagelijkse leven van een kind te brengen. Verstoppertje bevordert de taalvaardigheid van de kinderen en helpt stabiele en verrijkende relaties op te bouwen.
5. Spel binnen AZG bevorderen
Overal ter wereld werken onze teams in gemeenschappen die zwaar getroffen zijn door humanitaire crisissen. Om spel als onderdeel binnen het zorgpakket te bevorderen, heeft AZG de ‘Play Therapy Toolkit’ ontwikkeld. Vandaag biedt de MSF Inclusive Innovation (een door AZG opgerichte structuur om innovatie in ons werk aan te moedigen) extra ondersteuning aan de AZG-teams die meer spel in hun projecten willen toepassen.
Deze set werd ontwikkeld door speltherapeut Katherine Haciomeroglu, die een jaar met de patiënten en de AZG-medewerkers in Sierra Leone heeft samengewerkt. Haar doel? De teams van AZG helpen om spel als een kernelement in hun zorgpakket voor kinderen, en zeker minvijfjarigen, te integreren.
De toolbox bevat tips voor de inrichting van kindvriendelijke ruimtes, aanbevelingen voor aangepaste activiteiten volgens de ontwikkelingsfase van de kinderen en stappenplannen om zelf speelgoed te maken van alledaagse voorwerpen, zoals plastic spuitjes (zonder naald) en chirurgische handschoenen.
Spelen is opgenomen in de Conventie van de Verenigde Naties voor de rechten van het kind en vormt een cruciaal element in het leven van kinderen, ongeacht de omstandigheden.
