Médias sociaux

Open the menu

Lees ons rapport: seksueel geweld in D.R. Congo moet dringend als een noodsituatie gezien worden

Jaar na jaar zijn onze teams getuige van de schaal én de impact van seksueel geweld in de Democratische Republiek Congo. Alleen al in 2020 hebben onze teams over heel het land meer dan 10.000 patiënten bijgestaan die seksueel geweld hebben overleefd. Het wordt dringend tijd dat de Congolese autoriteiten seksueel geweld op de agenda zetten en erkennen als noodsituatie. Lees ons volledige rapport hier (opgelet, enkel verkrijgbaar in het Engels).

Seksueel geweld: Schering en inslag

In Salamabila - een mijnstadje met 71.000 inwoners in de provincie Maniema – is seksueel geweld schering en inslag: maandelijks vangen onze teams er tot 150 patiënten op die een vorm van seksueel geweld hebben overleefd. Om deze mensen te helpen met onder andere stigmatisering, hebben we een innovatief programma ontwikkeld.

Dit is F.H. Zij overleefde seksueel geweld in 2018 en werd opgenomen in ons programma in Salamabila.
Dit is F.H. Zij overleefde seksueel geweld in 2018 en werd opgenomen in ons programma in Salamabila. © Carl Theunis, 2018.

Eerste 72 uur na geweldpleging zijn cruciaal

18 gezondheidsmedewerkers werken rechtstreeks in de gemeenschappen zelf om slachtoffers zo snel mogelijk te identificeren en op te vangen. Vooral in de eerste 72 uur na het geweld is essentiële eerste hulp verlenen heel belangrijk. Met de juiste zorg en medicatie is het mogelijk om seksueel overdraagbare ziekten en ongewenste zwangerschap te voorkomen.

Patiënten bijstaan: medisch maar ook psychologisch

Patiënten die – zowel medisch als psychologisch – complexere of langdurige behandelingen nodig hebben, verwijzen we door naar het regionale ziekenhuis van Salamabila. Daar begint verpleegkundige Jeanne Musaganwa met hen te werken: "In de meeste gevallen worden vrouwen die aan het werken zijn op het land, overvallen door gewapende mannen. Na het geweld dat hen is aangedaan, is het voor hen heel moeilijk om terug te keren naar het veld om brood op de plank te krijgen. Daarom is het zo belangrijk dat we niet we niet enkel aan hun medische gezondheid werken, maar evenzeer aan hun geestelijke gezondheid.”

Praten met overlevenden, maar ook met hun families

Jeanne werkt met twee psychologen, die niet enkel overlevenden van seksueel geweld bijstaan, maar ook hun families. Belangrijk, want een grote meerderheid van de vrouwen die het slachtoffer zijn geworden van verkrachting worden verstoten door hun man en hun familie. We werken dus ook met de gemeenschappen samen om hen te sensibiliseren.

Léonie werd verkracht… en daarna met haar 6 kinderen op straat gezet

Léonie kent deze situatie maar al te goed. Ze werd verkracht door gewapende mannen voor de ogen van haar man en zes kinderen. "Ik ben niet meer dezelfde sindsdien. Toen ik thuiskwam, verstootte mijn man me en schopte hij mij en de kinderen het huis uit. Ik woon nu al drie maanden bij familie." Vandaag verkoopt ze alles wat ze maar kan vinden om eten op tafel te brengen. Veel vrouwen die hetzelfde soort geweld hebben meegemaakt, worden helemaal niet opgevangen en zijn afhankelijk van de steun van specifieke programma's voor overlevenden. Maar zonder financiering om die programma's actief te houden, komt die steun er vaak niet eens.

Patiënten doorstaan extreem geweld

Ook in Kananga, een stad in de provincie Kasai, vangen we slachtoffers van seksueel geweld op. Dokter Corneille Kangangila coördineert er onze geestelijke gezondheidszorg.  Hij legt uit hoe groot het belang van psychologische zorg eigenlijk is in heel het land. "Vaak lijden onze patiënten aan geen enkele pathologie, maar beweren ze 'overal pijn' te voelen. Voor ons is dat een aanknopingspunt om met psychologische zorg te beginnen. Seksueel geweld heeft niet alleen medische gevolgen, hun psychologische trauma’s zijn enorm. Het extreme niveau van geweld dat onze patiënten meemaken, na al die jaren ben ik er nog steeds ziek van.”

Zoek eerst medische hulp

"Slachtoffers van verkrachting moeten zo snel mogelijk een ziekenhuis zien te bereiken. Niet enkel om urgente medische zorg te krijgen, maar ook om zo snel mogelijk te beginnen met geestelijke gezondheidszorg”, treedt dokter Marlène Minbie haar collega bij. "Daar blijf ik iedereen rond mij, maar ook de politie bijvoorbeeld, aan herinneren. ‘Zoek eerst medische hulp’, de rest volgt later. Veel mensen gaan eerst sociaal-juridische hulp zoeken, wat begrijpelijk is natuurlijk: ze willen zichzelf beschermen.”

Zorg na seksueel geweld moet dringend op de agenda als noodsituatie

In 2020 hebben hebben onze teams in de D.R. Congo 10.810 overlevenden van seksueel geweld bijgestaan, over 22 projecten in het land. Van de mensen die we hielpen was 98% vrouw. 62% van de mensen zochten binnen de eerste 72 uur hulp. Gezien de omvang en de gevolgen ervan moet seksueel geweld door de Congolese autoriteiten en alle organisaties in het land dringend gezien worden als een ernstige noodsituatie. Er moet een veel krachtiger reactie komen, op alle gebied: gezondheidszorg, bescherming en recht. Wij pleiten er dan ook voor dat er nationale én internationale meer inspanningen worden geleverd om overlevenden van seksueel geweld beter bij te staan, op korte en lange termijn.