Zuid-Soedan - Rapport AZG beschrijft instortende gezondheidszorg en escalerend geweld

Het rapport, gebaseerd op medische gegevens en getuigenissen van patiënten, zorgverleners en gemeenschappen, schetst een schrijnend beeld van een gezondheidszorgsysteem dat op instorten staat.

“Op elke locatie waar AZG actief is, zien onze teams enorme tekortkomingen. Gezondheidsvoorzieningen zijn niet functioneel of zwaar onderbemiddeld. Door een chronisch tekort aan medicijnen en personeel sterven mensen aan ziekten die eenvoudig te voorkomen en behandelen zijn. Er is praktische steun nodig, niet op papier,” zegt dr. Sigrid Lamberg van AZG in Zuid-Sudan.
Geweld en aanvallen op zorginstellingen

Het conflict tussen regeringstroepen, oppositie en gewapende groepen bereikte dit jaar het hoogste niveau sinds het vredesakkoord van 2018. Aanvallen op gezondheidsvoorzieningen door alle partijen schenden flagrant het internationaal humanitair recht en beperken toegang tot zorg nog verder.

AZG werd in 2025 acht keer het doelwit van aanvallen, waardoor ziekenhuizen in Ulang en Old Fangak moesten sluiten. Op 3 december werd een AZG-faciliteit in Pieri geraakt door een luchtaanval, gevolgd door bombardementen in Lankien.

Sinds januari zijn volgens de VN meer dan 320.000 mensen ontheemd en kwamen 2.000 mensen om door het geweld. In Malakal behandelden AZG-teams tussen april en november 141 traumapatiënten, waaronder vrouwen en kinderen met schotwonden.

Meervoudige crises en afnemende steun

Naast het geweld kampen gemeenschappen met overstromingen, ondervoeding en de grootste cholera-uitbraak ooit in het land. Toch neemt internationale steun af. Het Health Sector Transformation Project (HSTP), een initiatief van meerdere donoren bedoeld om 1.158 gezondheidsinstellingen te ondersteunen, bereikt door geldgebrek nog slechts 816 locaties en zelfs deze kampen met aanhoudende tekorten aan medicijnen en personeel.

Malaria blijft de belangrijkste doodsoorzaak. In 2025 waren er voor het tweede jaar op rij tekorten aan malariamedicijnen tijdens het hoogseizoen. AZG behandelde tussen januari en september 6.680 patiënten met ernstige malaria.

Oproep tot actie

In 2025 is de situatie in Zuid-Sudan aanzienlijk verslechterd. De toenemende behoeften vragen om dringende maatregelen: internationale donoren moeten hun toezeggingen om gezondheids- en humanitaire inspanningen te ondersteunen nakomen en tekortkomingen in bestaande programma's moeten dringend worden aangepakt.

AZG dringt aan op onmiddellijke maatregelen:

• Tijdige levering van essentiële medicijnen en voorraden
• Salarissen voor gezondheidswerkers

Bescherming van burgers en zorginstellingen
Daarnaast moet de regering van Zuid-Sudan haar gezondheidsbudget verhogen naar 15% van de nationale begroting, zoals beloofd in de Verklaring van Abuja. Momenteel is dat slechts 1,3%.

“De situatie is rampzalig,” zegt Lamberg. “De wereld kan niet wegkijken. Er is gecoördineerde actie, hernieuwde inzet en internationale solidariteit nodig – nu meer dan ooit.”