Sociale media

  • NL
Open the menu

Getuigenis vanuit Oekraïne: twee keer ontheemd en weer op weg

Onze medewerker Aleksandr: twee keer op de vlucht in Oekraïne

Aleksandr Burmin (anonieme naam) is een medewerker van Artsen Zonder Grenzen in Oekraïne. In 2014 vluchtte hij vanuit Oost-Oekraïne naar Kiyv. Met het uitbreken van de oorlog moest Aleksandr alweer op de vlucht. Hij deelt zijn verhaal van de afgelopen weken met ons.

Ziek van angst door naderende oorlog

"Toen op 24 februari de zon in Kiyv opkwam, werd ik wakker door het geluid van explosies en het loeien van de sirenes. Ineengedoken in mijn kleine stadsappartement voelde ik me ziek van angst. Ik wist meteen dat mijn leven, en dat van vele anderen, vanaf dat moment nooit meer hetzelfde zou zijn. Er was zojuist iets onomkeerbaars gebeurd: het sprankje hoop dat velen van ons in leven hield, ondanks de opkomende angst voor een naderende oorlog, was met geweld de kop ingedrukt.

Een vrouw loopt langs door beschietingen beschadigde gebouwen in Marioepol, Oekraïne, zondag 13 maart 2022. De omsingelde, zuidelijke stad Marioepol, waar de oorlog tot het grootste menselijke leed leidde, bleef afgesneden ondanks eerdere gesprekken over het opzetten van hulp- of evacuatiekonvooien. 
Marioepol op 13 maart. Aleksandr: "De belegering van Marioepol vult me met woede; Volnovakha is een spookstad, geteisterd door beschietingen. Scholen, ziekenhuizen en huizen hebben schade opgelopen. Alle vooruitgang die in Oost-Oekraïne is geboekt in de jaren na de oorlog van 2014 ligt nu in puin.. ©  AP Photo/Evgeniy Maloletka, 13 maart 2022

De aantrekkingskracht van Oekraïne

Ik groeide op in Oost-Oekraïne; te midden van het vlakke land en de steenkoolbergen. In ons driekamerappartement bracht ik samen met mijn grote gezin vele avonden lachend door met Olivier-salades en borsjtsj. Na mijn studie aan de internationale taalschool in Gorlivka, verliet ik Oekraïne om in de Verenigde Staten te gaan wonen. De aantrekkingskracht om bij mijn familie te zijn trok me uiteindelijk terug naar mijn land.

Oorlog 2014: gedwongen verhuis en het opbouwen van een nieuw leven

In 2014 brak de oorlog uit en werd ik gedwongen om naar Kyiv te verhuizen waar ik me registreerde als een 'interne vluchteling'. Ik vond langzaam mijn draai in de stad, werkte voor maatschappelijke organisaties en werd later actief in een wereldwijde coalitie om armoede te bestrijden. Uiteindelijk kwam ik terecht bij Artsen Zonder Grenzen. Omdat Artsen zonder Grenzen zich richt op het verbeteren van de toegang tot gezondheidszorg in Oost-Oekraïne, zag ik een kans om banden te onderhouden met een regio waarmee ik me nog steeds diep verbonden voelde, zelfs toen ik in Kyiv bleef wonen.

Miljoenen vluchtelingen in Oekraïne en de buurlanden

De tragedie van Oost-Oekraïne heeft nu het hele land getroffen. In zeer korte tijd zijn miljoenen mensen gedwongen hun huizen te verlaten. Velen zijn gevlucht in Oekraïne zelf en ongeveer twee miljoen mensen werden vluchteling in één van de buurlanden. Waar ik nu verblijf zijn ze overal rondom mij. 

En nu is de oorlog terug - deze keer heviger, wreder en met een kracht die ons allen getekend zal achterlaten.

Paniek in Kyiv

Ik voel me nu weer ontheemd. Toen de oorlog Kyiv trof met intense luchtaanvallen en gevechten op straat, nam ik de pijnlijke beslissing om te vertrekken. Vanaf de eerste dag van de oorlog sloegen honderdduizenden mensen op de vlucht. Ik bleef in de stad. Een paar dagen lang kon ik alleen maar het doordringende geluid van beschietingen, raketten en artillerie horen. Op een dag belden mijn collega's me op om te zeggen dat een van de laatste humanitaire konvooien Kyiv weldra zou verlaten. Ik raakte in paniek. Het voelde alsof de stad van mensenlevens was beroofd. Haastig propte ik een paar kleren in een tas, zocht de belangrijkste documenten, nam mijn auto en verliet Kyiv.

Verloren en gedesoriënteerd – onderweg naar het westen van Oekraïne

Ik ben nu onderweg, een stipje in een enorme, eindeloze karavaan van mensen die zich naar het westen van Oekraïne verdringen. Ik voel me verloren en gedesoriënteerd, boos over deze afschuwelijke oorlog, verbijsterd over het zinloze lijden dat mensen moeten ondergaan. Ik ben bang voor wat komen gaat.

Toch voel ik me gelukkiger dan veel van mijn collega's in Oost-Oekraïne die momenteel in een hel leven. De belegering van Marioepol vult me met woede; Volnovakha is een spookstad, geteisterd door beschietingen. Scholen, ziekenhuizen en huizen hebben schade opgelopen. Alle vooruitgang die in Oost-Oekraïne is geboekt in de jaren na de oorlog van 2014 ligt nu in puin.

Overstappen op medische hulp

De laatste tijd was Oost-Oekraïne bezig om zijn instellingen te verstevigen en de openbare diensten te versterken. Zelfs hulporganisaties stapten over van het verstrekken van ontwikkelingshulp op het bieden van medische hulp. Artsen Zonder Grenzen schakelde over van rechtstreekse gezondheidsdiensten naar ondersteuning van het gezondheidssysteem om de toegang tot de gezondheidszorg te verbeteren. We steunden een netwerk van gezondheidsvrijwilligers om mensen in afgelegen dorpen - onder wie veel bejaarden - te helpen snel een diagnose te stellen. Ook hielpen we hen bij het verkrijgen van een behandeling en van medicijnen in apotheken.

Zekerheden van het leven zijn ingestort

In een drastisch veranderde situatie is het werk dat ik vroeger met Artsen Zonder Grenzen deed niet langer mogelijk. Veel van mijn collega's bevinden zich in dezelfde situatie. Maar, zelfs in de moeilijkste omstandigheden hebben zij hard gewerkt om medische noodhulp te verlenen.

Ik wil meer doen om te ondersteunen. Maar ik zit gevangen in een wervelwind, waarin de gebruikelijke zekerheden van het leven om mij heen zijn ingestort. Het vergt veel moeite om weerstand te bieden en om uiteindelijk te herstellen van de enorme kracht van wat ons heeft getroffen."