De laatste humanitaire en medische situatie in Mariupol

Opgelet, deze update dateert van vrijdag 11 maart. De humanitaire situatie in Mariupol blijft uiterst nijpend. Hoe het er momenteel in Mariupol aan toe gaat, legt onze noodcoördinatrice Kate White uit in dit interview.

De stad Mariupol kampt met een extreem tekort aan water en andere basisvoorzieningen. Welke gevolgen kan dit hebben voor de gezondheid van de mensen?

In Mariupol melden onze teams dat veel gezinnen niet genoeg water, voedsel en medicijnen hebben. Voor kleine kinderen kan dit bijzonder gevaarlijk zijn. In tegenstelling tot volwassenen kan hun lichaam niet goed tegen grote schommelingen in voedsel- en waterinname. Zij lopen dus een groot risico op uitdroging. Verontreinigd water kan ook diarree veroorzaken, wat op zijn beurt een vicieuze cirkel in gang kan zetten, waarbij diarree leidt tot verdere uitdroging. In extreme situaties kan dit ook de dood tot gevolg hebben.

Slechte waterkwaliteit kan ook leiden tot een aantal andere ziekten, waaronder huidinfecties en schurft. Daar komt nog bij dat de mensen in Mariupol in schuilkelders zitten opeengepakt. In die schuilkelders kunnen zij geen elementaire hygiënische maatregelen in acht nemen. Dit kan leiden tot infecties van de luchtwegen en de verspreiding van COVID-19.

Een lage en slechte watervoorziening kan ook uitbraken van besmettelijke ziekten veroorzaken. We zijn vooral bezorgd over cholera. In Mariupol brak in 2011 cholera uit, dus we weten dat de bacterie die cholera veroorzaakt in de regio aanwezig is.  Bovendien is de vaccinatiegraad in Oekraïne laag, zodat het risico op verspreiding van andere ziekten die met vaccins kunnen worden voorkomen, zoals mazelen en polio, ook groot is.

Wat zijn uw zorgen in een context waarin het dagelijks leven is ontwricht?

Mariupol is een stedelijke stad, maar in een situatie waarin er gebrek is aan brandstof, moeten de mensen hout gebruiken om te koken in huizen die daar niet voor gebouwd zijn. De kans op brand is dus groot, en mensen lopen het risico ernstige brandwonden op te lopen en aandoeningen aan de luchtwegen te krijgen. In een context waarin de gezondheidszorg letterlijk is ingestort, kan dit fataal zijn.

Bovendien kunnen mensen zich door de actieve oorlogsvoering niet vrij bewegen, waardoor hun mogelijkheden om gezondheidszorg te zoeken ernstig worden beperkt. Wanneer de vrijheid en veiligheid van mensen en hun vermogen om tijdig gezondheidszorg te zoeken in het gedrang komen, druist dit alles in tegen het oorlogsrecht, dat bepaalt dat burgers het recht hebben veiligheid en gezondheidszorg te zoeken.

Welke gevolgen kan de belegering van Mariupol hebben voor de ouderen?

Dat er in Oost-Oekraïne veel ouderen zijn, is een direct gevolg van het acht jaar durende conflict. Veel jonge mensen zijn gevlucht toen de oorlog in 2014 uitbrak. Ouderen zijn het minst mobiel, dus de kans is groter dat ze blijven. Velen hebben onderliggende gezondheidsaandoeningen, waaronder hoge bloeddruk en diabetes. Zelfs als we geen onmiddellijke gevolgen zien voor ouderen, weten we dat dit zal blijken.

De oorlog heeft de gemeenschapsstructuren ontwricht, die van essentieel belang zijn geweest voor de ondersteuning van de gezondheidszorgbehoeften van ouderen. We hadden een netwerk van gezondheidsvrijwilligers opgezet die mensen hielpen tijdig een diagnose te stellen en een behandeling te krijgen, en ook hulp boden bij het verkrijgen van medicijnen. Vanwege de actieve gevechten hebben veel gezondheidswerkers de regio verlaten of zijn ondergedoken. Dit zal het gevoel van isolement onder de ouderen dus alleen maar doen toenemen.

Hoe staat het met de geestelijke gezondheid van de mensen in Mariupol?

We weten uit tientallen jaren ervaring dat oorlog een grote invloed heeft op de geestelijke gezondheid van mensen. Voor velen zijn veiligheid en zekerheid onder hun voeten weggerukt. De normale steunmechanismen, zoals familie en vrienden, zijn verstoord omdat veel mensen zijn gevlucht of ondergedoken. Hun fysieke omgeving is uiteengerukt en mensen moeten van de ene naar de andere locatie verhuizen op zoek naar veiligheid. In Mariupol is er nauwelijks nog een veilige plaats en het geluid van geweervuur, beschietingen en luchtbombardementen is er alomtegenwoordig. Heel vaak duurt het jaren voordat de gevolgen voor de geestelijke gezondheid zich openbaren, maar er is ook onmiddellijk hulp nodig. We zullen nog jarenlang op grote schaal te maken krijgen met de gevolgen van deze oorlog voor de geestelijke gezondheid.