De recente toename van vuurgevechten in Jemen, heeft een nieuwe golf van volksverhuizing teweeggebracht. Gisela Vallès is het hoofd van het medische team in het ziekenhuis van Artsen Zonder Grenzen in Abs, de hoofdstad van het district Jemen, een district in het noorden van het gelijknamige land. Aan de hand van vijf vragen, verduidelijkt Vallès de uitdagingen en hindernissen waarmee haar team geconfronteerd wordt bij de hulpverlening aan zowel de ontheemde groepen als de gastgemeenschappen.
Het ziekenhuis van Artsen Zonder Grenzen in Abs krijgt momenteel elke dag oorlogsslachtoffers binnen. In augustus en september behandelden we 362 gewonden, dat is meer dan 40 procent van alle gewonden die we in 2018 in deze faciliteit behandelden. Velen daarvan zijn burgers die geraakt werden tijdens luchtaanvallen en raketaanvallen. De toename en verhitting van de gevechten, ongeveer 50 kilometer ten noorden van Abs, in de regio Beni Hassan, dicht bij de grens met Saoedi-Arabië, heeft een nieuwe golf van massale ontheming veroorzaakt. Sinds augustus zijn ongeveer 20.000 mensen verhuisd naar andere delen van de regio, waar ze duizenden anderen treffen die eerder al gevlucht waren. Het is moeilijk om ze te traceren omdat er geen formele kampen zijn voor intern ontheemden. Ze zijn verspreid over een zeer groot gebied. Sommigen leven onder eenvoudige plastic zeilen die ze kopen of gekregen hebben. Anderen vinden onderdak bij de lokale gemeenschappen. In ieder geval, leven ze allemaal in zeer precaire omstandigheden.
De meerderheid heeft geen toegang tot gezondheidszorg omdat er, na jaren van conflict, nog maar weinig gezondheidscentra open zijn in Abs. Veel gezondheidscentra zijn niet langer functioneel of zijn slechts een paar uur per dag geopend, met een dunne bezetting van personeel dan nog. Degenen die wel in de gezondheidscentra aan het werk zijn, hebben al meer dan twee jaar geen salaris meer ontvangen en werken zonder adequate medische voorzieningen. Het zorgsysteem kan de behoeften van de ontheemden niet tegemoetkomen; tegelijkertijd zijn we ernstig beperkt in de hulp die we kunnen bieden in de gemeenschappen die de ontheemden onderdak geven. In september kon ons mobiele team slechts zeven keer naar de buitenwijken van Abs uitrukken. Nochtans was het erop voorbereid om elke dag te gaan. Daarnaast heeft de Jemenitische munt, de Ryial, de afgelopen weken veel aan waarde verloren, terwijl de inflatie is toegenomen, waardoor de brandstof- en transportkosten zijn gestegen. Hierdoor is het voor veel mensen onbetaalbaar geworden om het ziekenhuis in Abs te bereiken. Het is belangrijk dat de weinige medische organisaties die het ministerie van Volksgezondheid op het terrein ondersteunen, meer toegang krijgen om aan de noden van de ontheemde gemeenschappen tegemoet te komen.
Eén gevolg dat me opvalt, is dat veel patiënten te laat in het ziekenhuis aankomen. Sommige zwangere vrouwen en zieke kinderen komen zodanig laat aan in het ziekenhuis dat we hun leven niet meer kunnen redden. Vrijwel geen enkele vrouw krijgt hier prenatale zorg, omdat die zorg niet bestaat of inefficiënt is buiten Abs. Ze komen binnen met aandoeningen die hadden kunnen worden voorkomen, zoals eclampsie en pre-eclampsie, die beide fataal kunnen zijn voor de moeder. Door goede prenatale zorg en een veilige verlossing aan te bieden, zouden we het risico op complicaties voor zowel moeders als pasgeborenen kunnen verminderen.
In gebieden waar de veiligheidssituatie en de autoriteiten dat toelaten, hebben we een netwerk van gezondheidswerkers binnen de gemeenschap die een doorverwijssysteem voor ernstige gevallen beheren. Momenteel concentreren we ons op een gebied met nieuwe nederzettingen, waar de meeste basisdiensten ontbreken. In september werden 153 patiënten uit andere delen van de regio naar het ziekenhuis in Abs verwezen, dat is 50 procent meer dan in augustus, terwijl de situatie in juli stabieler was. Onze voorspelling is dat er in de nabije toekomst veel meer doorverwijzingen van patiënten zullen zijn, omdat de vijandelijkheden toenemen.
De gevechten (die in maart 2015 zijn geëscaleerd) worden steeds erger. Dat ondermijnt de capaciteit van ngo’s ter plaatse om hulp, water- en sanitaire voorzieningen, voedsel en zo meer te bieden. De hoge inflatie, gekoppeld aan de snelle devaluatie van de Ryial, de beperkingen op invoer, enzovoort, kunnen een impact hebben op de voedingsstatus van de bevolking. We blijven veel patiënten ontvangen met gemakkelijk te voorkomen ziektes, zoals difterie. Dit toont aan dat de impact van de oorlog op het verslechterende gezondheidssysteem zich steeds harder laat voelen op vlak van vaccinatie.
Artsen Zonder Grenzen is een onafhankelijke, neutrale en onpartijdige medische organisatie. In Jemen helpen we mensen die getroffen zijn door het conflict, aan beide kanten van de frontlinie. We werken in 13 ziekenhuizen en gezondheidscentr, verdeeld over 12 gouvernementen: Abyan, Ad-Dhale ', Aden, Amran, Hajjah, Hodeidah, Ibb, Lahj, Saada, Sana'a , Shabwa en Taiz.
